Obniżenie stawek amortyzacyjnych możliwe również wstecz
Podatnicy mogą obniżać stawki amortyzacji podatkowej dla poszczególnych środków trwałych. Zmiana stawki jest możliwa zarówno do przyszłych, jak i przeszłych lat podatkowych.
Naczelny Sąd Administracyjny po raz kolejny wskazuje, że zmiana stawki amortyzacji poprzez jej obniżenie a w konsekwencji korektę rozliczeń podatkowych jest możliwa również za lata wcześniejsze.
Przepisy podatkowe nie zawierają zakazu, jak też ograniczeń dotyczących obniżenia stawki amortyzacji. Taki pogląd został wyrażony w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2024 r. sygn. II FSK 545/21 i II FSK 807/21. Sąd potwierdził się, że interpretacja art. 16i ust. 5 ustawy o CIT wskazującego, że zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego – powinna być dokonywana w uwzględnieniem wykładni celowościowej oraz systemowej. Zarówno przepisy ustawy o podatkach dochodowych jak też przepisy ordynacji podatkowej nie zabraniają w związku ze zmianą stawki amortyzacji dokonania korekty rozliczeń podatkowych za lata wstecz oraz dokonania przez podatnika ponownego samoobliczenia wysokości kosztów uzyskania przychodów z uwzględnieniem obniżonych stawek.
Wcześniej w tej materii wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 lutego 2022 r. II FSK 1413/19. W powyższym rozstrzygnięciu wskazano, że wykładnia art. 16i ust. 5 ustawy o CIT zaprezentowana przez organ w zaskarżonej przez podatnika interpretacji indywidualnej jest przede wszystkim sprzeczna z wykładnią gramatyczną tego przepisu. Z językowego znaczenia ww. regulacji wynika, że podatnicy mogą obniżyć stosowane stawki zaczynając od miesiąca (rozliczenia za ten miesiąc) - rozumianego jako punkt w czasie - w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ich ewidencji lub od pierwszego miesiąca któregokolwiek z następnych lat podatkowych.
W orzeczeniu tym podkreślono, że art. 16i ust. 5 ustawy o CIT nie uregulowano wprost ani zakazu dokonywania korekty deklaracji podatkowej (z uwagi na zmianę stawki amortyzacji dokonaną "wstecz"), ani bezpośredniego zakazu dokonywania zmian stawek amortyzacji za lata wcześniejsze. Gdyby ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie takiego zakazu, to powinien uczynić to w sposób niebudzący wątpliwości w ustawie. Tego rodzaju ograniczeń podatnik ani organ podatkowy nie mogą domniemywać.
W doktrynie wskazuje się, że zmiana stawek amortyzacyjnych wstecz ma swoje uzasadnienie również w przepisach art. art. 81 § 1 ordynacji podatkowej , który dopuszcza możliwość dokonania korekty uprzedniego samoobliczenia podatku przez podatnika.
Należy jednak zwrócić uwagę, że począwszy od 1 stycznia 2021 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzono przepis ograniczający zmianę stawki amortyzacji dla podatników którzy wykorzystują środki trwałe w działalności, która generuje dochód zwolniony od podatku (np. specjalne strefy ekonomiczne). Zgodnie z art. 16i ust. 8 ustawy o CIT przepisów art. 16i ust. 4 i 5 nie stosuje się do środków trwałych wykorzystywanych przez podatników w działalności, z której dochody podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym - w okresie korzystania z takiego zwolnienia.
Podatnik, którzy korzysta ze zwolnienia od podatku nie może zatem dokonać zmiany stawki amortyzacji w okresie korzystania z tego zwolnienia. Należy jednak zauważyć, że to ograniczenie, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, stosuje się jedynie do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po dniu 31 grudnia 2020 r.
