Zmiany w rozporządzeniu w sprawie PKPiR
Od 1 stycznia 2025 r. obowiązuje zmieniona treść rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. 2019 poz. 2544).
Zmienione uregulowania wprowadzono rozporządzeniem ministra finansów z dnia 17 listopada 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U.2024.1744).
Nowe uregulowania dostosowują dotychczasowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej PKPiR), do obowiązującej od 1 stycznia 2025 r. metody kasowej rozliczania przychodów, o której mowa w art. 14c ust. 1-11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przypomnijmy, że metoda kasowa rozliczania przychodów może być stosowana przez podatnika prowadzącego działalności gospodarczą samodzielnie, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł, przy czym w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;
- w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie prowadzi ksiąg rachunkowych;
- złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego - w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego - w terminie do końca roku podatkowego.
Istotnym jest, że metoda kasowa rozliczania przychodów może mieć zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:
- wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców oraz
- są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami.
W związku z wprowadzaniem metody kasowej rozliczania przychodów istotne zmiany wprowadzono do załącznika nr 1 do rozporządzania czyli do Objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz do załącznika nr 2 stanowiącego Objaśnienia do podatkowa księgi przychodów i rozchodów przeznaczonej dla rolników prowadzących działalność gospodarczą.
Chodzi o zasady wypełniania kolumny nr 2 w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a dokładnie o datę zdarzenia gospodarczego, pod którą należy ewidencjonować dokumenty odnoszące się do poszczególnych operacji gospodarczych przez podatnika, który wybierze metodę kasową rozliczania przychodów. Treść objaśnień do rozporządzenia w sprawie PKPiR dotychczas wskazywała, że w kolumnie 2 należy wpisywać dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę dokonywania wpisu (datę poniesienia wydatku, otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży).
Od 1 stycznia 2025r. po nowelizacji w rozporządzaniu znajdują się dodatkowe objaśnienia, wskazujące, że w przypadku przychodów rozliczanych metodą kasową, o której mowa w art. 14c ustawy o podatku dochodowym, lub kosztów uzyskania przychodów potrącanych zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b ustawy o podatku dochodowym, w kolumnie tej należy wpisać datę powstania przychodu określoną zgodnie z art. 14c ust. 2 ustawy o podatku dochodowym lub datę potrącenia kosztu uzyskania przychodu określoną zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b ustawy o podatku dochodowym.
Zgodnie z art. 14c ust. 2 datą powstanie przychodu, w przypadku metody kasowej rozliczania przychodów za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień: upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo likwidacji działalności gospodarczej.
Z powyższego płynie wniosek, że dla podatnika stosującego kasową metodę rozliczania przychodów, w kolumnie 2 PKPIR – w odniesieniu do transakcji dokumentujących sprzedaż zrealizowaną między podatnikiem a przedsiębiorcą - jako data zdarzenia gospodarczego należy, w kolumnie 2 PKPiR wskazać datę uzyskania zapłaty za sprzedane towary lub materiały.
Z kolei w odniesieniu do transakcji kosztowych, rozporządzanie odsyła do dnia potrącalności kosztu uzyskania przychodów określonego zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b ustawy o podatku dochodowym.
Zgodnie z art. 22 ust. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów w zakresie odpisów amortyzacyjnych, poniesione w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje metodę kasową, o której mowa w art. 14c, wynikające z transakcji dokonanych między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, są potrącane w roku podatkowym, w którym zostało uregulowane zobowiązanie, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu.
Z kolei zgodnie z uregulowaniami art. 22 ust. 4b jeżeli uregulowanie zobowiązania następuje po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej albo zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 4a, są potrącane w ostatnim okresie rozliczeniowym przed likwidacją pozarolniczej działalności gospodarczej lub zmianą formy opodatkowania.
Powyższe uregulowania prowadzą do wniosku, że u podatnika stosującego metodę kasową rozliczania przychodów, również w odniesieniu do transakcji kosztowych istotne znaczenie będzie miała data zapłaty (uregulowania) zobowiązania wynikającego z otrzymanej faktury lub innego dokumentu stwierdzającego poniesienie kosztu – przy zastrzeżeniu, że koszty te dotyczą transakcji zrealizowanych między podatnikiem a przedsiębiorcą.
Podatnik stosujący metodę kasową może potrącić koszt uzyskania przychodu w momencie jego uregulowania, nie wcześniej jednak niż w dacie jego poniesienia, czyli np. w dacie wystawienia. faktury.
Zatem zarówno w odniesieniu do transakcji ewidencjonowanych w kol. 10 PKPIR (zakup towarów handlowych materiałów wg cen zakupu), w kol. 11 (koszty uboczne zakupu), w kol 13 (pozostałe wydatki) - w kolumnie 2 PKPIR jako datę zdarzenia gospodarczego podatnik będzie zobowiązany wskazać datę uregulowania zobowiązania, czyli datę zapłaty danego kosztu udokumentowanego fakturą.
Kontakt:
Bożena Nowicka, doradca podatkowy
b.nowicka@doradca.lublin.pl
tel. 609 075 079
