Kwota utraconego wadium nie stanowi KUP
Odmowa zawarcia umowy na skutek błędu w ofercie powoduje brak podstaw do uznania kwoty zatrzymanego wadium za koszt uzyskania przychodów.
Tak wynika z najnowszej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 października 2017 roku (sygn. 0114-KDIP2-3.4010.208.2017.1.KK).
Sprawa dotyczyła Spółki, która wzięła udział w postępowaniu o udzieleniu zamówienia publicznego. Jej oferta została uznana za najkorzystniejszą. W ramach postępowania konieczne było wpłacenie wadium w kwocie 115.000 zł. Po wyborze oferty zamawiający zażądał od oferenta przedłożenia dodatkowego kosztorysu, na podstawie którego stwierdził, że wymiar oferowanej szafy klimatyzacyjnej jest nieco większy od wymiaru zawartego w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Spółka wyjaśniła, że ta niewielka rozbieżność nie ma praktycznego znaczenia, gdyż urządzenia mieszczą się w miejscu dla nich przewidzianym i wysłał do zamawiającego podpisaną przez siebie umowę. Zamawiający odmówił podpisania umowy i zawiadomił Spółkę o zatrzymaniu wadium. Ta z kolei wystąpiła do sądu z powództwem o jego zwrot. W pierwszej instancji uzyskała korzystny wyrok, jednak sąd apelacyjny zmienił wyrok i powództwo o zwrot wadium oddalił.
Z tak przedstawionym stanem faktycznym, Spółka zwróciła się z pytaniem czy może zaliczyć utracone wadium do kosztów uzyskania przychodu. Jej zdaniem jest do tego uprawniona, gdyż wpłacone wadium było warunkiem wzięcia udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, w efekcie uzyskania przychodów jako efektu zawartej umowy. Wydatek ten ma więc związek z prowadzoną działalnością.
Organ podatkowy nie zgodził się z takim stanowiskiem. Zaznaczył, że to nieprawidłowości w złożonej przez Spółkę ofercie stanowiły podstawę do odmówienia podpisania umowy przez zamawiającego i to właśnie w tym braku staranności należy upatrywać źródła utraty wadium. Jego zdaniem takie działania obarczone błędami są jednoznacznym przykładem postępowania nakierowanego na zmniejszenie przychodu podatkowego. W konsekwencji brak jest podstaw do uznania kwoty zatrzymanego wadium za koszt uzyskania przychodów.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej dokonując oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego podkreślił również to, że działania podatnika muszą mieć charakter pozytywny, wpływający na przychód podatkowy. Nie mogą to być wydatki, których przyczyną poniesienia jest niewłaściwe postępowanie podatnika. Brak staranności w prowadzeniu własnych spraw nie może aktualizować prawa do pomniejszenia podstawy opodatkowania. Zdaniem organu podatkowego przyjęcie takiego założenia prowadziłoby do sytuacji, w ramach której część odpowiedzialności za brak należytej staranności w prowadzeniu działalności gospodarczej przejmowałby na siebie Skarb Państwa poprzez zmniejszenie wysokości przysługującej mu daniny.
