Obowiązek podatkowy w VAT przy usługach projektowych
Ustalenie momentu wykonania usługi ma bardzo doniosłe znaczenie dla prawidłowości rozliczeń VAT, a to z tego względu, że obowiązek podatkowy w tym podatku z zasady powstaje z chwilą wykonania usługi.
Jednocześnie od momentu jej wykonania liczony jest termin do wystawienia faktury, z którą wiąże się obowiązek podatkowy.
Ustalenie tego momentu w praktyce często nie jest proste, czego najlepszym przykładem są roboty budowlane, które dla VAT są wykonane wtedy, gdy zostaną faktycznie wykonane, ale nie w każdym przypadku. W obszarze budownictwa często problematyczne jest również sklasyfikowanie i ocena usług realizowanych w związku z pracami budowalnymi, w szczególności, gdy stanowią one element umowy ma roboty budowlane. Tutaj przykładem są kontrakty realizowane w modelu „zaprojektuj i zbuduj”, przy których do zadań wykonawcy należy zarówno opracowanie projektu budowlanego jak i jego wykonanie. Przy tego rodzaju umowach realizuje się zasada odrębnego opodatkowania niezależnych czynności, które mogłyby być przedmiotem odpowiednio samodzielnych umów. Objęcie projektu i budowy wspólną umową zwykle ma jedynie uprościć i przyspieszyć realizację inwestycji, nie stanowi natomiast wyrazu kompleksowości tych świadczeń. W konsekwencji usługi projektowe należy opodatkować VAT niezależnie od wykonywanych prac budowlanych. Pytanie, kiedy można uznać je za wykonane, jeżeli kontrakt wyraźnie stanowi, że wykonanie wynikających z niego zobowiązań nastąpi w momencie podpisania protokołu końcowego.
W takiej sytuacji należy uznać usługi za wykonane, w momencie, w którym zamawiający może z usługi projektowej skorzystać, czyli w praktyce z chwilą przekazania mu dokumentacji projektowej. Będzie to też moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia tej usługi.
Podobnie wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji indywidualne z dnia 12 marca 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.24.2020.1.IKj, wskazując, że „Wykonanie usługi” następuje w momencie faktycznego zakończenia wszystkich czynności, do których wykonania zobowiązany był świadczący usługę projektową oraz zgłoszenie tego faktu Zamawiającemu/kontrahentowi, z wezwaniem go do odbioru wykonanej usługi. Samo podpisanie protokołu odbiorczego przez Zamawiającego/Kontrahenta stanowi jedynie potwierdzenie wykonania tej usługi.”
