Obowiązek sporządzenia CIT/TP może powstać również dla podmiotów niesporządzających dokumentacji podatkowej
Do rozpatrzenia, czy podatnik ma obowiązek sporządzenia CIT/TP za rok 2018 musi przeanalizować transakcje według starych przepisów.
W zakresie sporządzenia dokumentacji cen transferowych za rok 2018 (ewentualnie rok podatkowy, który rozpoczął się w trakcie 2018 r. – podatnicy z przesuniętym rokiem podatkowym) podatnicy dysponują wyborem przepisów, na podstawie których przeanalizują obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych, a także będą sporządzać dokumentację podatkową. Zasadniczo korzystniejsze dla podatników są nowe przepisy, które charakteryzują się wyższymi limitami transakcyjnymi, oraz możliwością skorzystania ze zwolnienia dotyczącego określonych transakcji między podmiotami krajowymi.
Jedną z nielicznych kwestii, w przypadku których dla roku 2018 obowiązki należy obligatoryjnie analizować na dotychczasowych zasadach, jest obowiązek sporządzenia uproszczonego sprawozdania o cenach transferowych (CIT/TP lub PIT/TP). Zgodnie z art. 27 ust. 5 ustawy o CIT (odpowiednio art. 45 ust. 9 ustawy o PIT), w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2018 r. do sporządzenia uproszczonego sprawozdania są zobowiązani podatnicy, którzy są zobowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o ile ich przychody lub koszty (w rozumieniu przepisów o rachunkowości) przekroczyły równowartość 10 mln euro.
W związku z możliwością wyboru przez podatników nowych regulacji o cenach transferowych, które mogą pozwolić na uniknięcie obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej pojawiło się pytanie, jak rozumieć zwrot „podatnicy zobowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej”, tj.:
a) Czy chodzi o podatnika zobowiązanego do sporządzenia dokumentacji na podstawie przepisów, które są przez niego stosowane dla analizy obowiązków dokumentacyjnych w 2018 r. – co powoduje, że obowiązek sporządzenia CIT/TP dotyczyć może wyłącznie tych podatników, którzy faktycznie sporządzają dokumentację podatkową.
b) Czy chodzi o podatnika zobowiązanego do sporządzenia dokumentacji na podstawie starych przepisów (w kontekście których obowiązek sporządzenia CIT/TP był wprowadzony). W takim przypadku obowiązek sporządzenia CIT/TP należy rozpatrywać odrębnie od samego obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej za rok 2018 (podatnik może bowiem wybrać nowe przepisy, na podstawie których może nie być zobowiązany do sporządzenia dokumentacji).
Co istotne, powyższa kwestia nie została jasno wyjaśniona przez Ministerstwo Finansów (link do informacji), gdzie zostało jedynie wskazane, że dla dokumentacji za rok 2018 istnieje obowiązek sporządzenia CIT/TP (niezależnie od wybranych przez podatnika regulacji o cenach transferowych), który to obowiązek należy analizować na podstawie przepisów obowiązujących w 2018 r. Z powyższej informacji wprost nie wynika, że podatnik jest zobowiązany dla celów ustalenia obowiązku sporządzenia CIT/TP, przeanalizować czy byłby zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej na podstawie starych przepisów, pomimo że wybrał nowe przepisy, na podstawie których nie jest wymagane sporządzenie przez niego dokumentacji.
W ostatnim okresie została wydana interpretacja podatkowa z dnia 30 lipca 2019 r. (0114-KDIP2-2.4010.198.2019.2.SJ). Wniosek o interpretację złożył podatnik realizujący transakcje z podmiotami powiązanymi. Z opisu stanu faktycznego wynikało, że w przypadku przeprowadzenia analizy na podstawie nowych przepisów nie będzie on zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej, pomimo że byłby zobowiązany do sporządzenia dokumentacji, na podstawie dotychczas obowiązujących regulacji. Podatnik we wniosku o wydanie interpretacji uznał, że obowiązek sporządzenia CIT/TP należy przeanalizować biorąc pod uwagę stare limity transakcji, w związku z czym podatnik jest zobowiązany do sporządzenia sprawozdania.
W wydanej interpretacji organ podatkowy potwierdził prawidłowość takiego stanowiska. Dyrektor KIS wskazał, że o ile w zakresie obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej zostało przyznane podatnikom prawo wyboru regulacji, na podstawie których ten obowiązek będzie analizowany, to takiej dowolności nie ma w zakresie analizy sporządzenia CIT/TP. W związku z powyższym organ uznał, że dla rozpoznania obowiązku sporządzenia CIT/TP niezbędne jest przeanalizowanie czy podatnik byłby zobowiązany do sporządzenia dokumentacji na podstawie starych przepisów.
Taki sposób interpretacji przepisów oczywiście sprawia, że podatnicy, którzy wybrali nowe przepisy do analizy obowiązków dokumentacyjnych są dodatkowo zobowiązani do sprawdzenia czy byliby zobowiązani do sporządzenia dokumentacji na podstawie starych regulacji, aby określić czy należy sporządzić CIT/TP. Takie stanowisko spowoduje że część podatników zwolnionych z obowiązku sporządzenia samej dokumentacji podatkowej (w związku z wyborem nowych przepisów) jest jednak zobowiązana do sporządzenia uproszczonego sprawozdania.
Taka interpretacja przepisów nie wydaje się prawidłowa. Należy po pierwsze wskazać, że jest ona sprzeczna z treścią art. 27 ust. 5 ustawy o CIT, który wymaga sporządzenia uproszczonego sprawozdania przez podmioty zobowiązane do sporządzenia dokumentacji podatkowej. Omawiana interpretacja powoduje bowiem, że podatnik, który wybrał nowe przepisy o cenach transferowych, na podstawie których nie jest zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej, jest dla celów sporządzenia CIT/TP uznawany za podmiot zobowiązany do sporządzenia dokumentacji (choć tego faktycznie nie robi).
Ponadto należy wskazać na cel składania sprawozdań CIT/TP, które miały służyć do zebrania danych analitycznych, umożliwiających organom podatkowym wytypowanie istotnych transakcji, które powinny podlegać kontroli pod kątem rynkowości ceny. Taka kontrola powinna przede wszystkim dotyczyć transakcji, dla których istnieje obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej. Sporządzona dokumentacja jest bowiem dla organów istotnym źródłem wiedzy na temat transakcji realizowanej przez podmioty powiązane. Oczywiście również w transakcjach, które nie podlegają obowiązkowi sporządzenia dokumentacji ryzyko ustalenia nierynkowej ceny występuje, choć jego wpływ na finanse publiczne ze względu na wartość transakcji oraz fakt, że transakcja jest realizowana między krajowymi transakcjami jest mniejszy. Biorąc więc pod uwagę celowość sporządzenia sprawozdania CIT/TP to najbardziej zasadne jest jego sporządzenie w sytuacji, w której dokumentacja cen transferowych jest faktycznie sporządzana.
Tym samym zalecamy podatnikom, którzy wybierają nowe przepisy o cenach transferowych, na podstawie których są zwolnieni z obowiązku sporządzenia dokumentacji powtórną analizę tematyki cen transferowych pod kątem sporządzenia CIT/TP.
