Podmioty nietworzące grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o rachunkowości nie są zobowiązane do sporządzenia informacji o grupie podmiotów powiązanych
Zgodnie z najnowszym stanowiskiem organów podatkowych, jedynie podmioty, które tworzą grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o rachunkowości są zobowiązane do przygotowania informacji o grupie podmiotów powiązanych (master file).
Zgodnie z art. 9a ust. 2d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy, których przychody (lub koszty) w rozumieniu przepisów o rachunkowości przekroczyły równowartość 20 mln euro są zobowiązani do przygotowania informacji o grupie podmiotów powiązanych. Należy wskazać, że przepis ten nie precyzował, jak należy rozumieć grupę podmiotów powiązanych, wobec czego wydawało się, że pojęcie to należy rozumieć w kontekście przepisów art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT. Jednocześnie z uwagi na zakres elementów, które muszą być zawarte w informacji (w tym opis sytuacji finansowej podmiotów tworzących grupę wraz ze sprawozdaniem skonsolidowanym podmiotów powiązanych tworzących grupę podmiotów powiązanych) pojawiły się wątpliwości, czy pojęcia grupy podmiotów powiązanych nie należy zawęzić do grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 44 ustawy o rachunkowości jako grupę kapitałową należy rozumieć jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi.
Powyższy problem był przedmiotem wniosku o interpretację podatkową złożonym przez spółkę, w której żaden z podmiotów (spośród 3 wspólników) nie posiadał ponad 50% udziałów. Jednocześnie spółka ta nie posiadała dominujących udziałów w innych podmiotach (w jednej spółce posiadała 50% udziałów). Zdaniem spółki pojęcie grupy podmiotów powiązanych należy rozumieć w kontekście ustawy o rachunkowości, co sprawiało, że w związku z brakiem przynależności do grupy kapitałowej (w rozumieniu tej ustawy) nie jest ona zobowiązana do sporządzenia informacji o grupie podmiotów powiązanych.
W wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2017 r. (0111-KDIB1-3.4010.468.2017.1.IZ), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.
Dnia 30 lipca 2018 r. Szef Krajowej Administracji Skarbowej zmienił wcześniejsze stanowisko fiskusa uznając je za nieprawidłowe (DPP13.8221.97.2018). Zdaniem organu, pomimo braku wyraźnego odwołania w przepisach art. 9a ust. 2d CIT, pojęcie grupy podmiotów powiązanych należy wiązać z pojęciem grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Szef KAS uznał również że przeciwne podejście (czyli rozumienie grupy podmiotów powiązanych na potrzeby art. 9a ust. 2d, zgodnie z art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT) powodowałoby konieczność spełnienia przez podatników takich obowiązków, które obiektywnie są niemożliwe do zrealizowania.
Taką zmianę stanowiska organu należy uznać za prawidłową. Należy wskazać, że katalog informacji, które muszą zostać wskazane w informacji o grupie podmiotów powiązanych jest bardzo szeroki. Część z tych informacji (jak np. opis zasad wyznaczania cen transakcyjnych) może być przygotowywana wyłącznie w przypadku typowych grup kapitałowych, które prowadzą jeden istotny obszar działalności, w ramach którego poszczególne spółki w grupie wykonują działalność w ramach wyspecjalizowanych etapów (np. zakup materiałów, działania koncepcyjne, produkcja, dystrybucja). Natomiast w przypadku podmiotów powiązanych w rozumieniu ustawy o CIT (które nie należą do jednej grupy kapitałowej w rozumieniu U.o.r) powiązania między podmiotami mogą być słabsze (i wynikać np. tylko z powiązań osobistych). W takiej sytuacji Spółki te mogą nie realizować wspólnej działalności gospodarczej, co powoduje że mogą nie mieć wypracowanej wspólnej polityki cen transakcyjnych. Ponadto w przypadku takich „luźniejszych” powiązań znacznie bardziej utrudniony może być dostęp do informacji posiadanych przez pozostałe spółki w grupie. Powyższe sprawia, że część podmiotów może mieć istotne problemy z przygotowaniem rzetelnej informacji o grupie podmiotów powiązanych.
Należy wskazać, co również zaznaczył Szef KAS, że podobny problem nie występuje na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie do sporządzenia informacji o grupie podmiotów powiązanych są zobowiązane podmioty (prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki niebędącej osobą prawną), które wraz z podmiotami powiązanymi tworzą grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o rachunkowości (a przychody lub koszty takiej Spółki w poprzednim roku obrotowym przekroczyły równowartość 20 mln euro).
