Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) - nowe wyzwania dla pracodawców
Od 1 lipca 2019 r. pierwsza grupa przedsiębiorców będzie zobowiązana do zapewnienia pracownikom mozliwości przynależności do Pracowniczych Planów Kapitałowych.
Uchwalona ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych nakłada na pracodawców szereg nowych obowiązków związanych z wdrażanymi właśnie do polskiego systemu prawnego Pracowniczymi Planami Kapitałowymi (PPK).
Pracodawcy będą zobowiązani do zawarcia w imieniu i na rzecz swoich zatrudnionych umów o prowadzenie PPK oraz umowy o zarządzanie PPK z wybraną instytucją finansową. Podmiot zatrudniający będzie zwierał umowę o zarządzanie PPK, nawet wówczas jeżeli zatrudnia co najmniej jedną osobę zatrudnioną, w imieniu której jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK, o ile zatrudniony wyrazi chęć przynależności do PPK.
Zasadniczo w ustawie zapisano, że przynależność do PPK jest dobrowolna. Z tym, że ustawodawca zdecydował się przyjął tutaj dość dziwną konstrukcję, bo niejako z mocy ustawy obejmuje się domniemaniem, że wszyscy Polacy będą do PPK przynależeć. Natomiast jeśli ktoś nie chce przynależeć do PPK musi na tą okoliczność złożyć swojemu pracodawcy odpowiednią deklarację, w której wskazuje, że nie chce odprowadzać składek do PPK.
Za tych zatrudnionych, którzy wyrażą chęć przynależności do PPK pracodawca będzie zobowiązany do naliczania i finansowania z własnych środków składkę do PPK w wysokości co najmniej 1,5 wynagrodzenia brutto. Jeśli pracodawca zechce może również zadeklarować wpłatę dodatkową dla pracowników, która może wynosić do 2.5 % wynagrodzenia.
Również zatrudniony będzie zobowiązany do odprowadzania do PPK składki w wysokości co najmniej 2% wynagrodzenia, która będzie potrącana pracownikowi z wynagrodzenia.
Podmiotem zobowiązanym do obliczania i przekazywania wpłat do PPK będzie pracodawca (tzw. podmiot zatrudniający). Podmiot zatrudniający będzie obowiązany do obliczenia i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika PPK i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej wpłat finansowanych przez uczestnika PPK.
Termin przekazania wpłat przewidziano do 15 dnia następnego miesiąca, o ile wynagrodzenia nie są wypłacane za okresy krótsze niż miesiąc.
Przepisy przejściowe przewidują stopniowe wprowadzanie PPK. Przepis art. 134. ust. 1 wskazuje, że ustawę stosuje się do:
- podmiotów zatrudniających, które zatrudniają co najmniej 250 osób zatrudnionych według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku – od dnia 1 lipca 2019 r.,
- podmiotów zatrudniających, które zatrudniają co najmniej 50 osób zatrudnionych według stanu na dzień 30 czerwca 2019 roku – od dnia 1 stycznia 2020 r.,
- podmiotów zatrudniających, które zatrudniają co najmniej 20 osób zatrudnionych według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku – od dnia 1 lipca 2020 r.,
- pozostałych podmiotów zatrudniających – od dnia 1 stycznia 2021 r.
Przy czym warto zwrócić uwagę, że pod pojęciem „zatrudnionego” należy rozumieć nie tylko pracownika pracującego na umowę o pracę ale również inne osoby. Ilekroć mowa w ustawie o zatrudnionym uznaje się za niego:
1. pracowników, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla, o których mowa w art. 11b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz młodocianych w rozumieniu art. 190 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
2. osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 303 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
3. członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, o których mowa w art. 138 i art. 180 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1285),
4. osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
5. członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
– o ile podlegają one obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Przekazywane przez pracodawcę wpłaty do PPK będą oczywiście stanowiły dla niego koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym zostaną przekazane (opłacone).
Zgromadzone w Pracowniczych Planach Kapitałowych środki będą dostępne dla uczestników po osiągnięciu 60 roku życia. Wówczas 25% środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPK wypłacanych jest jednorazowo, natomiast 75% środków wypłacanych jest w co najmniej 120 ratach miesięcznych. Wypłata w mniejszej liczbie rat będzie również możliwa, ale pod warunkiem potrącenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
