Składki ZUS płaci pracodawca, nawet kiedy to nie on zatrudnia
Dany podmiot może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za składki ZUS, w sytuacji kiedy na jego rzecz pracownik świadczy pracę w ramach umów zlecenia zwieranych z innym podmiotem. W powyższym zakresie w dniu 26 sierpnia 2021 r. Sąd Najwyższy podjął dwie ważne uchwały.
Chodzi o to, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych zawiera bardzo szczególną, a zarazem bardzo szeroką definicję pracownika. Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o sus, za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Na podstawie powyższych uregulowań, odpowiedzialność za naliczenie i odprowadzanie składek do ZUS ciąży na pracodawcy, u którego pracownik jest zatrudniony w ramach stosunku pracy. Ta zasada ma zastosowanie, również wówczas kiedy pracownik ma zawartą umowę o świadczenie usług z innym podmiotem, ale w efekcie końcowym praca tego pracownika służy (przynosi wymierną korzyść) temu pracodawcy, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy.
Uchwały Sądu Najwyższego z dniu 26 sierpnia 2021 roku:
1) Uchwała S.N., sygn. akt III UZP 3/21,
Pytanie: Czy interpretacja pojęcia "wykonuje pracę na rzecz pracodawcy" zawartego w przepisie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje realizację umowy zlecenia zawartej przez pracownika Przedsiębiorcy powiązanego osobowo i kapitałowo z Przedsięborcą prowadzącym wyłącznie sprzedaż towarów w systemie on-line (przez Internet), w sytuacji gdy zakres obowiązków wynikających z umowy zlecenia jest całkowicie odmienny od obowiązków objętych umową o pracę, umowa zlecenia jest realizowana poza godzinami pracy wynikającymi z umowy o pracę, jak również miejsce realizacji umowy zlecenia znajduje się poza miejscem świadczenia umowy o pracę?
Uchwała: Pojęcie "wykonuje pracę na rzecz pracodawcy", o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje wykonywanie umowy zlecenia (innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) zawartej przez pracownika z przedsiębiorcą prowadzącym sprzedaż towarów jego pracodawcy (np. przez Internet), z którym przedsiębiorca ten powiązany jest osobowo lub kapitałowo, także wtedy, gdy zakres obowiązków wynikających z umowy zlecenia jest odmienny od obowiązków objętych umową o pracę a miejsce wykonywania umowy zlecenia znajduje się poza miejscem świadczenia umowy o pracę.
2) Uchwała S.N., sygn. akt III UZP 6/21
Pytanie: Czy dyspozycją przepisu art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych objęte są sytuacje, w których musi istnieć przepływ finansów z podmiotu będącego pracodawcą osób zatrudnianych przez inny podmiot (z którym pracownicy tego pracodawcy zawierają umowy cywilnoprawne) do podmiotu, który zawarł umowy cywilnoprawne z pracownikami pracodawcy.
Uchwała: Finansowanie przez pracodawcę w jakikolwiek sposób wynagrodzenia z tytułu świadczenia na jego rzecz pracy przez pracownika na podstawie umowy zawartej z osobą trzecią, przemawia za zastosowaniem art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.).
