Szykują się duże zmiany w zakresie cen transferowych
Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowelizacji ustawy i PIT i CIT oraz niektórych innych ustaw w zakresie przepisów dotyczących cen transferowych oraz transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Celem zmian jest przede wszystkim uproszczenie przepisów podatkowych, a także zmniejszenie obciążeń o charakterze biurokratycznym i administracyjnym dla przedsiębiorców, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw oraz uszczelnienie systemu podatkowego tak, aby zapewnić powiązanie wysokości podatku płaconego przez duże przedsiębiorstwa (w szczególności międzynarodowe) z faktycznym miejscem uzyskiwania przez nie dochodu.
Projekt zakłada wprowadzenie w ustawach o PIT i CIT odrębnych rozdziałów dotyczących tematyki cen transferowych, doprecyzowanie lub zdefiniowanie na nowo niektórych pojęć w celu wyeliminowania dotychczas pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych oraz wprowadzenie zupełnie nowych zasad dotyczących sposobu ustalania obowiązku dokumentacyjnego. Poniżej skrótowo opisujemy najważniejsze zmiany.
W nowym projekcie wprowadzono duże zmiany w mechanizmie określania obowiązku dokumentacyjnego, który ma stać się łatwiejszy w stosowaniu i bardziej przejrzysty. Proponuje się odejście od limitu przychodów (który dotychczas wynosił 2 mln euro) i powiązanie powstania obowiązku sporządzenia dokumentacji jedynie z przekroczeniem limitu transakcyjnego. Wysokość limitu uzależniono od rodzaju transakcji: dla transakcji usługowych jest to 2 mln zł, natomiast dla transakcji towarowych i pożyczek, poręczeń lub gwarancji - 10 mln zł. Rozwiązanie takie skutkować będzie znaczącym zmniejszeniem obowiązków dla większości podatników (w szczególności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw).
Projekt zakłada również wydłużenie terminów na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz na złożenie informacji o cenach transferowych z 3 do 9 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Termin na sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych będzie jeszcze dłuższy i wyniesie 12 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.
Zmianie ulegną również zasady sporządzania grupowej dokumentacji cen transferowych (master file). Obecnie obowiązek jej posiadania dotyczy podatników, których przychody lub koszty w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość 20 mln euro. Po wejściu w życie nowych przepisów, do jej sporządzenia zobowiązane będą podmioty powiązane należące do grupy kapitałowej, dla której sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe i której skonsolidowane przychody przekroczyły 200 mln zł lub równowartość tej kwoty w innej walucie. Ponadto, projekt wprowadza możliwość realizacji obowiązku posiadania grupowej dokumentacji cen transferowych poprzez wykorzystanie w tym celu bezpośrednio dokumentacji sporządzonej przez inny podmiot z grupy, w tym również w języku angielskim. W efekcie podatnicy, którzy otrzymują taką dokumentację z grupy nie będą zobowiązani do sporządzenia jej we własnym zakresie.
W projekcie zaproponowano również wprowadzenie zwolnień dokumentacyjnych, obejmujących transakcje kontrolowane, które w całości nie stanowią przychodu lub kosztów uzyskania przychodów oraz transakcje kontrolowane, których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych.
Proponuje się również uproszczone rozwiązania, których zastosowanie przez podatnika skutkuje uznaniem ceny lub elementu ceny za rynkową. Dotyczy to dwóch rodzajów transakcji: pożyczek oraz transakcji o niskiej wartości dodanej. Fiskus nie będzie kwestionował takich transakcji, jeśli spełnią one określone warunki (np. gdy wysokość narzutu na kosztach transakcji o niskiej wartości dodanej nie wyższa niż 5% przy nabyciu usług i nie niższa od 5% przy świadczeniu usług). Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, skorzystanie z takiego rozwiązania z jednej strony zapewni podatnikom ochronę przez zakwestionowaniem ceny przez organ podatkowy, a z drugiej strony podatnik zostanie zwolniony w dużym stopniu z obowiązków dokumentacyjnych w tym zakresie.
Nowelizacja zakłada również rezygnację z obowiązku składania przez podatników sprawozdań CIT/TP oraz PIT/TP. Sprawozdania te mają być zastąpione prostszym i bardziej przyjaznym dla podatników raportowaniem cen transferowych w formie elektronicznej (TP-R), który jednocześnie zapewni większą efektywność typowania podatników do kontroli.
Powyższe zmiany niewątpliwie są korzystne dla podatników. Przepisy wydają się być lepiej uporządkowane i bardziej zrozumiałe. Pewien niepokój wzbudza jednak zapis projektu uprawniający organy podatkowe do uznania, że transakcja w danych okolicznościach nie zostałaby zrealizowana przez podmioty niepowiązane lub że zostałaby przez nie zrealizowana inna transakcja, przy czym nie wskazano żadnych przesłanek ani ograniczeń korzystania przez organy ze wskazanego uprawnienia. Zbyt duża swoboda organów podatkowych w tym zakresie wpływa na zwiększenie niepewności podatników co do stanu rozliczeń podatkowych z podmiotami powiązanymi.
Projekt obecnie znajduje się na etapie konsultacji publicznych. Zakłada się, że nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2019 r., obejmując transakcje realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2018 r. Zgodnie z projektem podatnicy mają otrzymać możliwość stosowania znowelizowanych przepisów (w zakresie dotyczącym sporządzania dokumentacji podatkowej) również do transakcji realizowanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2017 r.
