VAT jedynie od zaliczek związanych ze skonkretyzowanymi transakcjami
Rozliczenia VAT zasadniczo są związane ze zrealizowaniem przez podatnika transakcji opodatkowanej, tj. odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Konsekwencją powyższego jest zasada, zgodnie z którą obowiązek podatkowy w VAT powstaje odpowiednio w dacie dokonania dostawy lub wykonania usługi.
Zasada ta podlega jednak pewnym ograniczeniom. Takim wyjątkiem - który w praktyce stanowi uzupełnienie ww. zasady - jest przesunięcie obowiązku podatkowego na moment otrzymania zapłaty w przypadku, gdy płatność następuje przed transakcją.
Tutaj pojawia się problem praktyczny związany z identyfikacją płatności rodzących obowiązek podatkowy. Należy bowiem pamiętać, że otrzymane pieniądze nie są objęte VAT.
Opodatkowaniu nadal podlega jedynie przyszła transakcja, przy czym w związku z otrzymaniem wcześniejszej zapłaty pojawia się równocześnie obowiązek odpowiednio wcześniejszego rozliczenia podatku z jej tytułu.
Takie rozumienie opodatkowania wcześniejszych zapłat wynika zarówno z orzecznictwa TSUE, jak i krajowych sądów i jest w pełni akceptowane przez organy podatkowe.
Potwierdzeniem jest m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dania 4 kwietnia 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.87.2018.1.RS, odnosząca się do przypadku, w którym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy powinien rozliczać VAT należny w związku z otrzymywanymi od kontrahentów wpłatami ogólnym tytułem przyszłych zakupów paliwa. W przedstawionych okolicznościach organ potwierdził, iż:
„(…) gdy Wnioskodawca ani klient w odniesieniu do otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty (przewyższającej zobowiązania danego klienta), nie są w stanie określić rodzaju paliwa, jego ilości jak i ceny, to wówczas wpływ ww. środków pieniężnych na rachunek bankowy nie rodzi powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. (…)
Należy jednak nadmienić, że w sytuacji, gdy klient dokonując wpłaty, określa konkretny rodzaj paliwa i nie ma możliwości wykorzystania tej kwoty jako płatność na inne świadczenia, otrzymane przez Wnioskodawcę wpłaty są formą przedpłaty lub zaliczki, gdyż dotyczą one z góry ustalonego towaru pomimo, że w momencie dokonywanej wpłaty nie jest znana szczegółowa ilość i cena wskazanego towaru (paliwa). Tym samym, otrzymanie takich wpłat rodzi obowiązek podatkowy – zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy – z chwilą ich otrzymania.”
Mając na uwadze powyższe, aby mówić o opodatkowanej zapłacie (zaliczce, przedpłacie, itp.) transakcja, do której płatność się odnosi musi być skonkretyzowana w stopniu dającym odpowiedź na pytanie, co konkretnie sprzedawca za otrzymane pieniądze ma dostarczyć lub wykonać.
