Zarząd sukcesyjny po śmierci osoby fizycznej
Już 25 listopada wejdzie w życie ustawa z dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. 2018 r., poz. 1629). Nowy akt prawny zawiera przepisy pozwalające na kontynuację działalności przedsiębiorstwa jednoosobowego przedsiębiorcy po jego śmierci.
Ustawa wprowadza nową instytucję prawną w postaci zarządu sukcesyjnego i zarządcy sukcesyjnego.
Do ustanowienia zarządu sukcesyjnego wymagane będzie powołanie zarządcy sukcesyjnego, wyrażenie zgody osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji oraz dokonanie stosownego wpisu do CEIDG. Zgodnie z przepisami prawo do powołania zarządcy sukcesyjnego będzie miał zarejestrowany w CEIDG przedsiębiorca, który jeszcze za życia wskaże określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo zastrzeże, ze z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządca sukcesyjnym.
Jeżeli zarząd sukcesyjny nie zostanie ustanowiony przez przedsiębiorcę, to po jego śmierci możliwość powołania zarządcy będą również miały osoby, które odziedziczą przedsiębiorstwo lub małżonek, który jest jego współwłaścicielem. Uprawnienie to będzie przysługiwało jedynie przez 2 miesiące od dnia śmierci przedsiębiorcy.
Zarządca sukcesyjny będzie działał w imieniu własnym, na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku – jego działalność będzie polegała na zarządzaniu przedsiębiorstwem w zakresie czynności zwykłego zarządu (natomiast czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu będzie on mógł dokonywać za zgodą wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku). Zarządca sukcesyjny będzie również umocowany do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W ramach swojej działalności zarządca sukcesyjny będzie się posługiwał dotychczasową firmą przedsiębiorcy z dodaniem oznaczenia „w spadku”.
Co ciekawe, na gruncie większości ustaw podatkowych przedsiębiorstwo w spadku uzyskało status podatnika jako jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej. W czasie jego trwania jest możliwe zachowanie ciągłości rozliczeń podatkowych firmy, które będą dokonywane z wykorzystaniem numeru NIP zmarłego przedsiębiorcy.
Ustawa pozwala także na odliczenie straty poniesionej przez przedsiębiorcę, kontynuację rozpoczętej amortyzacji oraz korzystanie przez zarządcę sukcesyjnego z interpretacji podatkowych uzyskanych przez przedsiębiorcę.
Kolejnym narzędziem pozwalającym na kontynuację działalności firmy, jest możliwość przeniesienia na następców prawnych przedsiębiorcy praw i obowiązków administracyjnych, wynikających z koncesji, zezwoleń licencji i pozwoleń, związanych z przedsiębiorstwem.
Co istotne, zarząd sukcesyjny ma charakter tymczasowy – tj. może maksymalnie trwać do czasu działu spadku, nie dłużej jednak niż przez okres dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.
