Członek zarządu łatwiej uniknie odpowiedzialności za zobowiązania spółki

Minister Finansów i Gospodarki wydał 29 sierpnia interpretację ogólną (nr DTS2.8012.5.2025) w sprawie stosowania art. 116 ordynacji podatkowej, czyli przepisów o odpowiedzialności członków zarządu na zobowiązania podatkowe spółki.

To odpowiedź na orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 lutego 2025 r. w sprawie
C-277/24 (Adjak) oraz z 30 kwietnia 2025 r. w sprawie C-278/24 (Genzyński). Wyroki te dotyczyły możliwości kwestionowania przez członka zarządu ustaleń organu podatkowego dotyczących wysokości i istnienia zaległości podatkowej spółki, za którą ma on odpowiadać oraz zasady przypisania odpowiedzialności członkowi zarządu w kontekście jego winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

Interpretacja ogólna reguluje następujące kwestie:

• zakres i sposób wykonywania uprawnienia członka zarządu do podnoszenia zarzutów względem ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnych organu podatkowego co do istnienia i wysokości zaległości podatkowej spółki;
• zakres i sposób wykonywania uprawnienia członka zarządu do dostępu do akt postępowania wymiarowego skierowanego do spółki;
• możliwość uwolnienia się przez członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki poprzez wykazanie braku jego winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

W świetle przedmiotowej interpretacji członek zarządu może kwestionować ustalenia organu podatkowego dotyczące zaległości spółki, nawet jeśli nie był stroną postępowania wymiarowego. Ponadto ma on prawo dostępu do akt postępowania, ale tylko w zakresie niezbędnym do obrony.

Jeśli chodzi zaś o kwestię wykazania braku winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, Minister stwierdził, że członek zarządu ma prawo wykazać, że nie ponosi winy w niezłożeniu w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, jeżeli na przeszkodzie stanęły mu obiektywne przeszkody, którym nie mógł zaradzić dochowując należytej staranności, jakiej należy oczekiwać od członka zarządu. Okoliczności te wymagają indywidualnej oceny na kanwie danej sprawy - czytamy w interpretacji.

Oznacza to, że członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki, wykazując brak winy w niezłożeniu wniosku o jej upadłość (przy zachowaniu należytej staranności). Odpowiedzialność członka zarządu ma charakter odrębny i nie wynika z przejęcia długu spółki, lecz z decyzji organu podatkowego, decyzja wymiarowa wobec spółki nie wiąże zaś automatycznie członka zarządu (może być dowodem, ale nie przesądza o jego odpowiedzialności).