Minimalny podatek dochodowy za 2024 r.
Dokonując rozliczenia CIT za rok 2024 podatnicy będą zobowiązani do sprawdzenia czy nie podlegają minimalnemu podatkowi dochodowemu.
Przepisy dotyczące minimalnego podatku dochodowego (art. 24ca CIT) miały obowiązywać od 2022 r. jednak ich obowiązywanie zostało zawieszone na okres 2 lat. Tym samym dokonując rozliczenia podatku za 2024 r. podatnicy są zobowiązani po raz pierwszy rozpoznać czy będą podlegać minimalnemu podatkowi dochodowemu.
Minimalny podatek dochodowy dotyczy spółek będących podatnikami oraz podatkowych grup kapitałowych, które w danym roku podatkowym:
- poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
- osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1 albo art. 7a ust. 1, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 2%,
Tym samym, jeżeli udział dochodów w przychodach będzie wyższy niż 2% to podatnik nie podlega minimalnemu podatkowi. Minimalny podatek nie dotyczy innych podatników niż spółki i PGK.
Co istotne, dla kalkulacji straty oraz udziału dochodów w przychodach nie uwzględniamy niektórych wielkości ekonomicznych (pełny katalog zawiera art. 24ca pkt 2 CIT), w tym m.in.
- zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne, kosztów wynikających z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych,
- przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów osiągniętych albo poniesionych w związku z transakcją, jeżeli:
- cena lub sposób określenia ceny przedmiotu transakcji wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych oraz
- podatnik w roku podatkowym poniósł stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych z ww. transakcji albo osiągnął udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych wynikający z takiej transakcji w wysokości nie większej niż 2%, (tzw.: transakcje taryfowe),
- wzrostu kosztów uzyskania przychodów z tytułu zakupu energii elektrycznej, cieplnej lub gazu przewodowego, stanowiącego dodatnią różnicę między kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, a kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok.
Należy wskazać, że wielkości ekonomiczne, które nie są uwzględniane w kalkulacji straty (udziału dochodów w przychodach) w znacznej mierze dotyczą kosztów uzyskania przychodów. Dzięki temu część podatników nie będzie podlegała obowiązkowi płatności podatku.
Co istotne przedmiotowe przepisy wprowadzają również zwolnienia z obowiązku obliczania podatku minimalnego (szczegółowo uregulowane w art. 24 ust. 14 CIT), które dotyczą m.in. następujących podatników:
- podatników rozpoczynających działalność w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym;
- podatników, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy;
- których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada:
- bezpośrednio lub pośrednio, więcej niż 5%:
- udziałów (akcji) w kapitale innej spółki lub
- ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,
- innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
- bezpośrednio lub pośrednio, więcej niż 5%:
- będących małymi podatnikami;
- którzy osiągnęli udział, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, w wysokości co najmniej 2%;
Minimalny podatek dochodowy wynosi 10% podstawy opodatkowania.
Natomiast podstawa opodatkowania jest obliczana na dwa sposoby.
Zgodnie z pierwszym sposobem podstawę opodatkowania stanowi suma:
- 1,5% kwoty przychodów, ze źródła przychody inne niż zyski kapitałowe,
- kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych, w części w której przewyższają one 30% podatkowej EBITDA,
- kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych, lub podmiotów z rajów podatkowych, w części przekraczających o 3 mln zł 5% podatkowej EBITDA, z następujących tytułów
- usług niematerialnych (w tym usług doradczych, reklamowych),
- opłat i należności za korzystanie z wartości niematerialnych i prawnych (tj. autorskie i pokrewne prawa majątkowe, licencje, prawa własności przemysłowej i know-how),
- przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
Podatkowa EBITDA jest to nadwyżka przychodów (pomniejszonych o przychody o odsetkowym charakterze) nad kosztami (które z kolei pomniejszone są o odpisy amortyzacyjne i koszty odsetkowe).
Natomiast zgodnie z drugim (uproszczonym) sposobem podstawą opodatkowania jest 3% przychodów osiągniętych przez podatnika ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe. W tej sytuacji nie analizuje się wysokości kosztów finansowania dłużnego oraz kosztów usług niematerialnych poniesionych na rzecz powiązanych podmiotów.
Jednocześnie ta podstawa opodatkowania podlega pomniejszeniu o:
- kwoty odliczeń zmniejszających podstawę opodatkowania do kalkulacji CIT na ogólnych zasadach (za wyjątkiem ulgi za złe długi),
- przychody z działalności prowadzonej na terenie SSE na podstawie ważnego zezwolenia strefowego, lub z działalności określonej w decyzji o wsparciu na podstawie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji – u podatników których dochody z ww. działalności korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.
- przychodów z art. 24ca ust. 2 – czyli dotyczące kwot, których nie uwzględnia się przy kalkulacji tego, czy podatnik poniósł stratę (lub jaki miał udział dochodów w przychodach) – np. transakcje taryfowe.
Obliczony według powyższych reguł minimalny podatek dochodowy jest wpłacany w terminie do złożenia zeznania podatkowego w CIT (3 miesiące po zakończeniu roku) – przy czym kwotę minimalnego podatku dochodowego podlegającą wpłacie pomniejsza się o należny podatek dochodowy obliczony według ogólnych reguł. Tym samym dodatkowe obciążenie podatkiem minimalnym pojawi się wówczas, gdy jest on wyższy niż podatek obliczony według zasad ogólnych.
Jednocześnie zapłacony podatek minimalny będzie mógł zostać odliczony od podatku obliczonego według zasad ogólnych w kolejnych 3 latach podatkowych następujących po roku, za który został wpłacony podatek minimalny.
W związku z wprowadzeniem przepisów o podatku minimalnym, do zeznań podatkowych CIT-8 oraz CIT-8AB został wprowadzony nowy załącznik CIT/M, dotyczący właśnie podatku minimalnego.
Podsumowując główne kroki, jakie musi przeprowadzić podatnik w kontekście podatku minimalnego są następujące:
- rozpoznać czy nie przysługuje mu wyłączenie z obowiązku obliczania tego podatku – art. 24ca ust. 14 CIT, albo też nie jest spółką lub PGK.
- jeżeli wyłączenie mu nie przysługuje, to wówczas należy ustalić czy poniósł stratę podatkową (lub osiągnął udział dochodów w przychodach na źródle przychody inne niż zyski kapitałowych nie wyższy niż 2% przychodów) – przy obliczeniu należy uwzględnić wielkości ekonomiczne uwzględniane w mechanizmie kalkulacji, zgodnie z art. 24ca ust. 2 CIT,
- jeżeli podatnik poniósł stratę podatkową, lub udział dochodów w przychodach nie wyższy niż 2% to wówczas obliczamy podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym, co można uczynić na 2 sposoby. Pamiętać należy o możliwości pomniejszenia podstawy opodatkowania.
- obliczamy podatek minimalny i wpłacamy go do organu – o ile jest wyższy niż podatek dochodowy należny według ogólnych zasad,
- w składanym zeznaniu podatkowych CIT-8 (lub CIT-8AB) uwzględnia się załącznik CIT/M dotyczący podatku minimalnego.
Należy pamiętać o tym, że podatek minimalny wprowadzony na podstawie ustawy o CIT, jest innym obowiązkiem niż podatek wyrównawczy, który dotyczy członków grup spółek o przychodach powyżej 750 mln euro.
Podatek wyrównawczy został wprowadzony ustawą z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (Dz. U. poz. 1685) i dotyczy opodatkowania:
- globalnym podatkiem wyrównawczym;
- krajowym podatkiem wyrównawczym;
- podatkiem wyrównawczym od niedostatecznie opodatkowanych zysków.
Kontakt:
Łukasz Błażewicz
l.blazewicz@doradca.lublin.pl
tel. (81) 532-23-75 w. 349
