Nie każda kara umowna podlega opodatkowaniu eCIT
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 25 stycznia 2024 r. sygn. akt I SA/Po 632/23 (orzeczenie nieprawomocne) potwierdza, że organy podatkowe nie powinny arbitralnie traktować każdej kary umownej oraz świadczeń o podobnym charakterze jako wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
W stanie faktycznym będącym przedmiotem rozważań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu Skarżąca była spółką prowadzącą działalność w przedmiocie obrotu nieruchomościami. Działalność Skarżącej związana jest z pozyskiwaniem gruntów i przekształcaniu ich na cele komercyjne, głównie pod zabudowę obiektami handlowymi i kompleksami handlowo-usługowymi. Skarżąca zastrzegała, że w toku prowadzonej działalności może ponosić wydatki na zapłatę kwot na rzecz jej kontrahentów/klientów związanych przykładowo z:
- niedotrzymaniem terminu zawarcia umowy z dostawcą energii elektrycznej o przyłączenie do sieci, wynikające z opóźnienia całego procesu budowlanego,
- sprzedażą gruntu osobie trzeciej,
- niespełnieniem określonych warunków, które zostały na Spółkę nałożone przez kupującego,
- opóźnieniem z tytułu niezrealizowanych świadczeń lub usług w terminie wynikającym z umowy,
- niedopełnieniem obowiązków związanych z utrzymaniem nieruchomości np. brak nasadzeń.
Wskazane przykładowo płatności zakwalifikowała zbiorczo jako „kary umowne”, które Skarżąca w toku działalności będzie kalkulować i uwzględniać w ramach zyskowności prowadzonej działalności. Skarżąca wyjaśniła dodatkowo, że prowadząc swoją działalność gospodarczą nie dąży celowo do zaistnienia sytuacji, które wywoływały by obowiązek zapłaty takich kwot, niemniej nie sposób ich w zupełności wyeliminować.
Skarżąca dążyła do ustalenia, czy płaconych przez Spółkę kar umownych będą stanowić dochód w zakresie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i będą tym samym podlegały opodatkowaniu Ryczałtem po stronie Wnioskodawcy.
Zdaniem Skarżącej, nie powinna ona ponosić dodatkowej sankcji w postaci konieczności odprowadzenia podatku ryczałtowego CIT od tych wydatków. Jednak ze stanowiskiem Skarżącej nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Sprawa znalazła swoje rozstrzygnięcie w WSA w Poznaniu.
Sąd zgodził się ze stanowiskiem Skarżącej i podkreślił, że kary umowne nie mają publicznoprawnych cech środków represyjnych podobnych do przykładowo grzywny, mandatu czy kary administracyjnej. Nie można więc traktować ich tak jak kary orzeczonej w postępowaniu karnym, które w świetle Przewodnika do ryczałtu od dochodów spółek stanowią wydatek niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Sąd wyjaśnił, że do ustalenia, czy poniesienie danej kary umownej związane będzie z obowiązkiem zapłaty ryczałtu od dochodów spółek (jako wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą), konieczna będzie analiza stanu faktycznego. W omawianym wyroku WSA w Poznaniu stwierdził, że wydatki na wypłatę kar umownych poniesione przez Skarżącą w związku z wykonywaną przez nią działalnością gospodarczą, które są elementem ziszczenia się normalnego ryzyka gospodarczego typowego dla branży, w której działa Skarżąca, nie powinny być kwalifikowane jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, a tym samym podlegać opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek.
