Ulga na złe długi w zeznaniu rocznym
Podatnik składający do organu podatkowego zeznanie roczne, powinien przeanalizować stan swoich zobowiązań i należności w transakcjach handlowych z kontrahentami celem zweryfikowania, czy nie ma on obowiązku zwiększenia podstawy opodatkowania o wartość przeterminowanych zobowiązań.
Z drugiej strony, może on skorzystać z przywileju zmniejszenia podstawy obliczenia podatku o wartość przeterminowanych wierzytelności.
W przypadku zaległości z zapłatą ponad 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze, rachunku lub umowie, dłużnik ma obowiązek podwyższenia podstawy opodatkowania o zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania świadczenia pieniężnego, które nie zostało uregulowane (jeśli podatnik wykazuje stratę, to podlega ona odpowiednio zmniejszeniu, a jeśli wartość zobowiązania jest wyższa od kwoty straty podlegającej zmniejszeniu, różnica zwiększa podstawę obliczenia podatku). Zwiększenia podstawy opodatkowania dokonuje się w zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty.
Jakkolwiek dłużnik ma obowiązek do zwiększenia podstawy opodatkowania, wierzyciel, czyli sprzedawca, który nie otrzymał zapłaty za sprzedany towar lub usługę, a od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze bądź umowie minęło 90 dni, może (ale nie ma obowiązku) w zeznaniu rocznym zmniejszyć podstawę opodatkowania o zaliczoną do swoich przychodów należnych wartość wierzytelności, która nie została uregulowana. Jeśli podatnik wykazuje stratę, to podlega ona odpowiednio zwiększeniu.
Ulgę można wykazać w deklaracjach: PIT-36, PIT-36C, PIT-28. Na podobnych zasadach ulga obowiązuje podatników CIT (podatnicy wykazują ulgę w zbiorczej deklaracji CIT-8). Od roku 2023 podatnicy nie mają obowiązku dołączania do zeznania załącznika, odpowiednio PIT/WZ, czy CIT/WZ.
Korekty podstawy nie dokonujemy, jeśli do dnia złożenia zeznania rocznego zobowiązanie bądź należność zostaną uregulowane.
Ulga na złe długi nie ma zastosowania dla transakcji handlowych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Zasady stosowania Ulgi na złe długi regulują przepisy:
- art. 26i oraz art. 44 ust.17-24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- art. 18f oraz art. 25 ust. 19-26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
- art. 11 ust.4-19 oraz art. 21 ust. 36 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Ulgę za złe długi stosuje się wyłącznie dla wierzytelności lub zobowiązań wynikających z transakcji handlowych, jeśli z tytułu tych transakcji u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów i bez znaczenia jest tu termin ich ujęcia w przychodach lub kosztach. (Jeżeli podatnik zakupi środek trwały i dokonuje odpisów amortyzacyjnych w czasie, to korekta podstawy opodatkowania z powodu nieuregulowania płatności uzależniona będzie tylko od terminu zapłaty za zakupiony środek trwały, a nie od okresu amortyzacji).
Aby skorzystać z ulgi muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:
- dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania rocznego nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego czy likwidacji,
- od daty wystawienia faktury, rachunku bądź zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły dwa lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura, rachunek bądź zawarta umowa,
- faktury oraz umowy zawarte są przez podatników, których dochody są opodatkowane w Polsce.
W sytuacji, kiedy po roku podatkowym, za który dokonano korekty podstawy opodatkowania, dłużnik ureguluje zobowiązanie, zmniejsza wtedy podstawę opodatkowania (bądź zwiększa stratę) w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zobowiązanie uregulował. Jeśli wartość zmniejszenia jest wyższa od podstawy obliczenia podatku, zmniejszenia podstawy można dokonać w kolejnych latach podatkowych, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia.
Jeśli po roku podatkowym, za który dokonano zmniejszenia podstawy opodatkowania lub zwiększenia straty, wierzyciel otrzyma zapłatę, zwiększa wtedy podstawę opodatkowania (bądź zmniejsza stratę) w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym wierzytelność została uregulowana. Jeśli kwota straty jest mniejsza od zmniejszającej ją kwoty, różnice zwiększą podstawę opodatkowania.
