Nowe inicjatywy KSR - wartości niematerialne oraz inwestycje w nieruchomości w kontekście nadchodzących zmian regulacji rachunkowości

Wprowadzenie

Krajowe Standardy Rachunkowości mają kluczowe znaczenie dla ujednolicenia zasad rachunkowości w Polsce, szczególnie w tych dziedzinach, które nie są szczegółowo uregulowane w ustawie o rachunkowości. W ostatnich miesiącach Komitet Standardów Rachunkowości pracuje nad aktualizacją oraz uszczegółowieniem dwóch istotnych tematów: wartości niematerialnych oraz inwestycji w nieruchomości.

Wartości niematerialne – planowane modyfikacje oraz kierunki w zakresie standaryzacji

Aktualnie obowiązujące regulacje dotyczące wartości niematerialnych są dość nieprecyzyjne, co prowadzi do trudności w ich interpretacji, zwłaszcza w kontekście kwalifikowania kosztów badań oraz rozwoju, oprogramowania oraz praw ochronnych. Celem projektu nowego KSR jest precyzyjne określenie zasad dotyczących identyfikacji, wyceny oraz amortyzacji wartości niematerialnych.

Komitet Standardów Rachunkowości wskazuje na kilka kluczowych kwestii zawartych w projekcie KSR. Pierwszym z nich jest wyodrębnienie etapu badań oraz rozwoju. W przypadku wartości niematerialnych, tylko wydatki poniesione podczas etapu rozwoju będą mogły być aktywowane, pod warunkiem spełnienia istotnych wymagań określonych przez standard. Ponadto, celem nowego standardu jest jednolite określenie kryteriów identyfikacji wartości niematerialnych. Przede wszystkim powinny być one zidentyfikowane, nadzorowane przez daną jednostkę oraz przynosić korzyści ekonomiczne w przyszłości. Projekt nowego Standardu zawiera również przykłady specyficznych przypadków, np. zasad ewidencji kosztów związanych z tworzeniem własnego oprogramowania bądź licencji. Nowy KSR ma również dostosowywać ujmowanie aktywów nie fizycznych, np. takich jak know-how oraz prawa autorskie do realiów rozwijającej się gospodarki cyfrowej.

Proponowany standard może istotnie oddziaływać na zasady wyceny aktywów przedsiębiorstw technologicznych oraz takich, które intensywnie prowadzą działania w zakresie badań i rozwoju. Będzie również niezwykle ważny dla organizacji w branży IT, mediów oraz farmaceutycznej.

Inwestycje w nieruchomości – nowy projekt standardu

Pomimo iż ustawa o rachunkowości zawiera ogólne zasady dotyczące środków trwałych, nie ma szczegółowych wskazówek dotyczących inwestycji w nieruchomości. Nieruchomości te definiuje jako obiekty posiadane w celu zwiększenia ich wartości lub osiągnięcia przychodów z wynajmu.

Projekt nowego KSR zawiera sugestie dotyczące określenia, czym są nieruchomości inwestycyjne, rozróżniając je od nieruchomości wykorzystywanych przez daną jednostkę na własne potrzeby. Wzorując się częściowo na Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej nr 40 „Nieruchomości inwestycyjne” będzie możliwa wycena tychże aktywów według wartości godziwej jedynie w przypadku zapewnienia rzetelnej wyceny rynkowej. W Standardzie zostanie wprowadzony wymóg ujawniania dodatkowych informacji. Mają one przede wszystkim koncentrować się na przychodach z najmu, ponoszonych kosztach operacyjnych oraz zmianach wartości rynkowej posiadanych nieruchomości. Ponadto projekt zwraca uwagę na możliwość klasyfikowania nieruchomości w proporcjonalny sposób zarówno jako inwestycje, jak i jako środek trwały w sytuacji, gdy są one wykorzystywane przez dany podmiot do celów własnych oraz generowania zysków.

Harmonizacja z MSSF i międzynarodowe inspiracje

Zarówno projekt standardu dotyczącego wartości niematerialnych, jak i inwestycji w nieruchomości są inspirowane Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej nr 38 „Wartości niematerialne” oraz 40 „Nieruchomości inwestycyjne”. Jednakże KSR-y te nie są ich całkowitym odzwierciedleniem, ponieważ zachowują zgodność z ustawą o rachunkowości oraz zasadami w niej zawartymi.

Podsumowanie oraz oczekiwania wobec nowych standardów

 Nowe inicjatywy KSR są odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania gospodarcze oraz wymagania rynku, szczególnie w obszarze cyfryzacji i rosnącego znaczenia aktywów niematerialnych. Wprowadzenie tego rozwiązania ułatwi spójną ewidencję oraz wycenę, zwiększy porównywalność danych finansowych i może oddziaływać na wyniki finansowe podmiotów, np. przez klasyfikowanie pewnych kosztów jako aktywa. Ponadto, przyczyni się to do dostosowania polskich przepisów do międzynarodowych regulacji prawnych.