Uproszczenia w rachunkowości dla jednostek małych i mikro. Sprawdź, czy możesz skorzystać.
Katalog uproszczeń przewidzianych przepisami ustawy o rachunkowości (dalej „uor”), dla wybranych jednostek po raz kolejny został rozszerzony. Tym razem ustawą z 23 lipca 2015 roku o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1333), wprowadzono do uor pojęcie małych jednostek (art. 3 ust. 1c uor), którym przysługują dodatkowe uproszczenia w zakresie stosowanych zasad rachunkowości i sprawozdawczości finansowej. Zarówno zdefiniowane już wcześniej jednostki mikro, jak też jednostki małe, mogą skorzystać z wielu przywilejów, między innymi przy sporządzeniu sprawozdania finansowego za rok 2016.
Jakie uproszczenia dopuszcza ustawa?
KORZYŚCI DLA JEDNOSTEK MAŁYCH
Uproszczona sprawozdawczość
Sporządzając sprawozdanie finansowe mała jednostka może zastosować zakres informacji wynikający z załącznika nr 5 do uor, który zawiera:
- wprowadzenie do sprawozdania finansowego,
- bilans,
- rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny i wariant porównawczy),
- dodatkowe informacje i objaśnienia.
Uproszczenie polega na:
a) ograniczonym zakresie informacji finansowych zawartych w częściach tabelarycznych tj. w bilansie i rachunku zysków i strat (w stosunku do jednostek niekorzystających z uproszczeń,);
b) zmniejszeniu zakresu ujawnień w informacji dodatkowej, czyli we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego oraz dodatkowych informacjach i objaśnieniach;
c) braku obowiązku sporządzenia:
- zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym,
- rachunku przepływów pieniężnych,
- sprawozdania z działalności, pod warunkiem że w informacji dodatkowej przedstawione zostaną informacje dotyczące nabycia udziałów własnych.
Uproszczona wycena i ewidencja
Ponadto jednostka mała ma możliwość:
- klasyfikowania umów leasingu według zasad określonych w przepisach podatkowych,
- zaniechania ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
- odstąpienia od stosowania rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania
i sposobu prezentacji instrumentów finansowych.
KORZYŚCI DLA JEDNOSTEK MIKRO
Uproszczona sprawozdawczość
Sporządzając sprawozdanie finansowe jednostka mikro może zastosować zakres informacji wynikający z załącznika nr 4 do uor, który zawiera:
- informacje ogólne,
- bilans wraz z informacjami uzupełniającymi do bilansu,
- rachunek zysków i strat (wariant porównawczy).
Uproszczenie polega na:
a) ograniczonym zakresie informacji finansowych zawartych w częściach tabelarycznych tj. w bilansie i rachunku zysków i strat;
b) braku obowiązku sporządzenia:
- informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, pod warunkiem przedstawienia informacji uzupełniającej do bilansu,
- zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym,
- rachunku przepływów pieniężnych,
- sprawozdania z działalności, pod warunkiem że w informacji dodatkowej przedstawione zostaną informacje dotyczące nabycia udziałów własnych.
Uproszczona wycena
Jednostka mikro nie wycenia aktywów i pasywów według wartości godziwej i skorygowanej ceny nabycia.
Ponadto jednostka mikro może zrezygnować z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów, jeżeli:
- funkcjonuje w formie: stowarzyszenia, związku zawodowego, organizacji pracodawców, izby gospodarczej, fundacji, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowej organizacji rolników, organizacji samorządu zawodowego, organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych,
- oraz nie prowadzi działalności gospodarczej.
DOBROWOLNOŚĆ STOSOWANIA ORAZ AKTUALIZACJA POLITYKI RACHUNKOWOŚCI
Stosowanie wskazanych uproszczeń nie jest obowiązkowe, można także wdrożyć tylko niektóre z nich. Decyduje o tym organ zatwierdzający jednostki.
Po uzyskaniu statusu jednostki małej lub mikro, tj. decyzji organu zatwierdzającego sprawozdanie finansowe, należy wprowadzić odpowiednie zmiany do polityki rachunkowości. Zgodnie z art. 10 uor jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, którą kierownik jednostki ustala w formie pisemnej i aktualizuje.
WARUNEK KONIECZNY
Naszym zdaniem należy jednak pamiętać, że stosowanie uproszczeń dopuszczonych przepisami bilansowymi przez jednostkę mikro i małą możliwe jest tylko wtedy, gdy nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego.
KTO MOŻE SKORZYSTAĆ?
Niestety uproszczenie nie dotyczą wszystkich podmiotów.
Kto jednostką mikro lub małą być nie może?
1) jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy (czyli: jednostki organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych);
2) jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 lub wpis do rejestru zarządzających ASI na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
2a) alternatywne spółki inwestycyjne w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, w tym uprawnione do posługiwania się nazwą EuVECA albo EuSEF;
3) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych, emitenci zamierzający ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
4) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu;
5) krajowe instytucje płatnicze;
6) instytucje pieniądza elektronicznego;
7) jednostki sektora finansów publicznych.
Sprawdź, czy jesteś jednostką mikro?
Jednostkami mikro w myśl ustawy o rachunkowości mogą być jednostki wymienione w poniższej tabeli, spełniające dodatkowe wymogi, pod warunkiem że organ zatwierdzający podjął w stosunku do nich decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego w sposób uproszczony, tzn. z zastosowaniem rozwiązań przeznaczonych w ustawie o rachunkowości dla takich jednostek. Jednostka spełniająca te warunki może, a nie musi, stosować zasad przewidzianych dla jednostek mikro.
Forma organizacyjno-prawna i dodatkowe warunki:
I.
Spółka handlowa (osobowa i kapitałowa, w tym również w organizacji), spółka cywilna (w której co najmniej jeden wspólnik nie jest osobą fizyczną), inna osoba prawna, oddział przedsiębiorcy zagranicznego w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej
Warunek:
W roku obrotowym, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, nie przekroczono co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 1.500.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 3.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 10 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Nie zmieściłeś się w limitach? Być może nie wszystko stracone: jeżeli sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy sporządzone zostało z zastosowaniem uproszczeń przewidzianych w uor dla jednostek mikro, wystarczy, że w roku poprzedzającym lub w roku, za który sporządza się sprawozdanie, zachowany został tylko jeden próg.
II.
Stowarzyszenie, związek zawodowy, organizacja pracodawców, izba gospodarcza, fundacja, przedstawicielstwo przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowa organizacja rolników, organizacja samorządu zawodowego, organizacja samorządu gospodarczego rzemiosła, Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
Warunek:
Nieprowadzenie działalności gospodarczej.
III.
Osoba fizyczna, spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna osób fizycznych, spółka partnerska
Warunek:
Przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1.200.000 euro* i nie więcej niż 2.000.000 euro* za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony uor - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony uor,
lub
jeżeli mimo nieprzekroczenia limitu przychodów 1.200.000 euro*, księgi rachunkowe były dobrowolnie prowadzone z zastosowaniem przepisów uor.
A może jesteś jednostką małą?
Jednostkami małymi w myśl uor mogą być jednostki wymienione poniżej, spełniające dodatkowe wymogi, pod warunkiem, że organ zatwierdzający podjął w stosunku do nich decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego w sposób uproszczony, tzn. z zastosowaniem rozwiązań przeznaczonych w uor dla takich jednostek. Jednostka spełniająca te warunki może, ale nie musi, stosować zasady przewidziane dla jednostek małych.
Forma organizacyjno-prawna i dodatkowe warunki:
I.
Spółka handlowa (osobowa i kapitałowa, w tym również w organizacji), spółka cywilna (w której co najmniej jeden wspólnik nie jest osobą fizyczną), inna osoba prawna, oddział przedsiębiorcy zagranicznego w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej
Warunek:
W roku obrotowym, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy (a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony uor – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych), nie przekroczono co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Nie zmieściłeś się w limitach? Być może nie wszystko stracone: jeżeli sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy sporządzone zostało z zastosowaniem uproszczeń przewidzianych w uor dla jednostek małych, wystarczy, że w roku poprzedzającym lub w roku, za który sporządza się sprawozdanie, zachowany został tylko jeden próg.
II.
Osoba fizyczna, spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna osób fizycznych, spółka partnerska
Warunek:
Przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro* i jednocześnie w roku obrotowym, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy (a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony uor – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych), nie przekroczono co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
lub
jeżeli mimo nieprzekroczenia limitu przychodów 1.200.000 euro*, księgi rachunkowe były dobrowolnie prowadzone z zastosowaniem przepisów uor.
* Wyrażone w euro wielkości, o których mowa powyżej, przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy.
