Sprzedaż środków trwałych a składka zdrowotna od 2025 r.
Ustawą z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2024.1915), wprowadzono zmiany w zakresie zasad obliczania podstawy do składki zdrowotnej, w odniesieniu do transakcji dotyczących sprzedaży środków trwałych.
Transakcje dotyczące sprzedaży środków trwałych, co do zasady nie będą już wliczane do podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Podatnik będzie pomijał zarówno przychody jak i koszty uzyskania przychodów dotyczące sprzedaży środków trwałych, ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Powyższe wynikać będzie ze znowelizowanego art. 81 ust. 2 ustawy. Przepis ten stanowi, że roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 14c, art. 22 ust. 4a i 4b oraz art. 24 ust. 1 i ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zasady kalkulacji dochodu ze sprzedaży środków trwałych są uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 24 ust. 2 zdanie drugie – które po nowelizacji przepisów, nie będzie już miało zastosowania do obliczania podstawy do składki zdrowotnej.
Ustawodawca precyzuje też, że ilekroć jest mowa o przychodach lub kosztach ich uzyskania, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, nie uwzględnia się w tych przychodach i kosztach ich uzyskania:
- przychodów osiągniętych i kosztów poniesionych w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, z wyłączeniem przychodów rozliczanych w tym okresie na podstawie art. 14c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i kosztów potrąconych w tym okresie na podstawie art. 22 ust. 4a i 4b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b i 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 i 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, i kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- przychodów osiągniętych i kosztów poniesionych w miesiącu, w którym ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8-9a.
Dobrowolnie można
Zasadniczo transakcje dotyczące środków trwałych powinny być pomijane przy obliczaniu dochodu stanowiącego podstawę obliczenia miesięcznej podstawy wymiaru dla składki zdrowotnej. Zmienione przepisy przewidują jednak dobrowolne (fakultatywne) zaraportowanie transakcji dotyczących sprzedaży środków trwałych jeśli przedsiębiorca uzna to za stosowne. Takie rozwiązanie może być, np. korzystne dla podatnika, który nie osiągnie dochodu ale poniesie stratę na sprzedaży środka trwałego.
Przy czym to rozwiązanie będzie dostępne dopiero po zakończeniu roku. W rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej przedsiębiorca będzie miał prawo wykazać zrealizowane w tracie danego roku przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów ze sprzedaży środków trwałych, co finalnie może spowodować powstanie nadpłaty w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej.
Powyższe wynika z art.81 ust. 2ze ustawy. Przepis stanowi, że przedsiębiorca może uwzględnić osiągnięte przychody, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 i 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, i poniesione koszty uzyskania tych przychodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w rocznej podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przychody i koszty, o których mowa w zdaniu pierwszym, wykazywane są w dokumencie rozliczeniowym, o którym mowa w ust. 2k, wraz z oświadczeniem o uwzględnieniu tych przychodów i kosztów w rocznej podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Nie wiadomo jednak, czy przedsiębiorca będzie miał możliwość swobodnego wyboru i wykazania w rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej tylko wybranych transakcji, np. dotyczących sprzedanych w danym roku środków trwałych, które przyniosły stratę a te które przyniosły dochód pominąć. Biorąc pod uwagę literalne brzmienie przepisów, wydaje się, że podatnik może nie mieć do takiego wyboru.
Problem z kosztami amortyzacji sprzed 2022 r.
W przypadku podjęcia decyzji o wykazaniu sprzedaży środków trwałych w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej, należy mieć na uwadze dodatkową okoliczność, mianowicie, że nadal obowiązuje art. 35. ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.
Przepis ten nie został uchylony i stanowi, że w przypadku ustalania dochodu, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2c ustawy zmienianej w art. 10, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, od przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochód ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 r.
Przykład
- Samochód przyjęty do używania w dniu 31.12.2019 r. o wartości początkowej 50.000 zł.
- Odpisy amortyzacyjne zaliczone do KUP przed 1 stycznia 2022 r. ( czyli lata 2020-2021 w kwocie 20.000 zł.
- Odpisy amortyzacyjne zaliczone do KUP w latach 2022-2024 – kwota 30.000 zł.
- Sprzedaży środka trwałego w 2025 r. za kwotę - 15.000 zł.
- Wartość netto (niezamortyzowana) - „0”.
- Dochód do składki zdrowotnej (15.000 - 50.000) +30000 = - 5000 (strata).
Kontakt:
Bożena Nowicka, doradca podatkowy
b.nowicka@doradca.lublin.pl
tel. 81 532 23 75 w. 342
