Powrót do zwolnienia z VAT dla drobnych przedsiębiorców z mocą wsteczną
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 5 listopada 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.682.2024.2.MGO) potwierdził, że zgłoszenie ponownego wyboru zwolnienia dla drobnych przedsiębiorców (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT), może nastąpić wstecz, gdyż przepisy nie warunkują skorzystania ze tego zwolnienia od złożenia aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego w określonym terminie.
Wprawdzie aktualizacja taka powinna nastąpić w ciągu 7 dni od zaistnienia związanego z nią zdarzenia, to jednak naruszenie przepisów w tym zakresie nie stanowi samodzielnej przesłanki wyłączającej prawo do korzystania ze zwolnienia od terminu wskazanego przez podatnika, jeżeli tylko podatnik ten spełnił warunki do zwolnienia i postępował jak podatnik zwolniony.
Na powyższe stanowisko warto zwróć uwagę w przypadku, gdy organ podatkowy albo sam przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia stwierdzi, że w jednym z wcześniejszych lat przekroczył limit zwolnienia (200 tys. zł.). Wówczas bowiem podatnik uzyskuje status podatnika VAT czynnego (powinien przy tym złożyć zgłoszenie rejestracyjne) i jest zobowiązany do rozliczenia i zapłaty należnego podatku VAT począwszy od czynności wskutek której zwolnienie utracił, do czasu ewentualnego powrotu do zwolnienia. Nie w każdym przypadku oznacza to konieczność pozostawania czynnym podatnikiem VAT do momentu, kiedy stwierdzono utratę zwolnienia i opodatkowania ogółu zrealizowanych w tym czasie transakcji.
Jak wynika z powołanej interpretacji, podatnik, który utracił zwolnienie w związku z przekroczeniem limitu wartości sprzedaży, może ponownie z niego skorzystać w zasadzie od momentu, w którym stało się to formalnie dopuszczalne. W tym zakresie trzeba pamiętać, że w przypadku rezygnacji ze zwolnienia albo jego utraty w związku z przekroczeniem limitu, powrót do zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT jest możliwy nie wcześniej, niż po upływie pełnego roku kalendarzowego, jeżeli wartość zrealizowanej sprzedaży nie przekroczy 200 tys. zł.
Mając na uwadze powyższe, w piśmie z dnia 5 listopada 2024 r., Dyrektor KIS potwierdził, że wnioskodawczyni, która w swoim poczuciu korzystała ze zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT w całym okresie prowadzenia działalności gospodarczej, a w stosunku do której organ podatkowy obecnie stwierdził przekroczenie limitu zwolnienia w roku 2020 (w związku z czym złożyła zgłoszenie VAT-R w 2024 r. i zarejestrowała się jako czynny podatnik VAT od dnia ww. przekroczenia), może korzystać ze zwolnienia od 1 stycznia 2022 r., składając w tym zakresie aktualizację zgłoszenia VAT-R. Ważne jest, że ocena taka była możliwa, gdyż wnioskodawczyni po roku 2020 r., już w żadnym z kolejnych lat nie przekroczyła limitu, nie wykonywała czynności wyłączających ze zwolnienia oraz przez cały ten okres postępowała jak podatnik zwolniony. W przedmiotowym piśmie Dyrektora KIS czytamy, cyt. „Zatem, skoro - jak wynika z opisu sprawy - kwoty sprzedaży (netto) bez kwoty podatku VAT z tytułu prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej oraz z tytułu najmu prywatnego lokalu mieszkalnego za rok 2021 i 2022 nie przekroczyły 200.000 zł i od dnia 01.01.2022 r. do chwili obecnej nie wykonywała Pani i nie wykonuje w ramach działalności gospodarczej czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy, to na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy, od 1 stycznia 2022 r. przez rok 2022 przysługuje Pani prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy.”
W konsekwencji, w związku z wyborem przez wnioskodawczynię zwolnienia od 1 stycznia 2022 r. w zaistniałych okolicznościach organ podatkowy nie powinien żądać zapłaty VAT od transakcji realizowanych przez nią od stycznia 2022 r.
Mając na uwadze cytowane stanowisko i pamiętając, że ocena każdorazowo powinna opierać się na analizie okoliczności konkretnego przypadku, w sytuacji stwierdzenia utraty zwolnienia we wcześniejszych latach, przed zapłatą podatku z odsetkami od zaległości podatkowych (złożeniem deklaracji i wystawieniem faktur z VAT) w pierwszej kolejności warto ustalić okres, za który takie rozliczenia są konieczne.
