Zakup samochodu przed rejestracją do VAT, a prawo do odliczenia
W interpretacji indywidualnej wydanej 9 lipca 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.341.2025.2.KS) potwierdził prawo do odliczenia 50% VAT od samochodu osobowego, mimo że zakup nastąpił przed rozpoczęciem działalności gospodarczej i mimo braku numeru NIP nabywcy na fakturze.
Podatnik, będący kierownikiem projektu budowlanego oraz inspektorem nadzoru, kupił samochód w czerwcu 2024 r. z zamiarem wykorzystywania go w przygotowaniach do rozpoczęcia wykonywania działalności oraz późniejszego używania w prowadzonej opodatkowanej działalności gospodarczej, z kolei działalność zarejestrował w marcu 2025 r., gdy pozyskał pierwszego klienta. Pojazd był wykorzystywany przez podatnika w sposób mieszany – zarówno w działalności, jak i prywatnie. We wniosku o wydanie interpretacji podatnik zapytał o prawo do odliczenia 50% podatku VAT naliczonego z tytułu zakupu samochodu osobowego. Miał on wątpliwości w tym zakresie, bowiem zakup ten miał miejsce przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, a na fakturze dokumentującej zakup nie było NIP, a jedynie dane identyfikacyjne (imię, nazwisko, PESEL, adres).
W ramach wydanej interpretacji Dyrektor KIS przypomniał, że na gruncie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony przysługuje, gdy towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Powstanie prawa do odliczenia wiąże się co do zasady z chwilą powstania obowiązku podatkowego i otrzymania faktury (art. 86 ust. 10 i 10b), przy czym realizacja tego prawa wymaga posiadania statusu podatnika VAT czynnego (art. 88 ust. 4 w zw. z art. 96). Natomiast jeżeli odliczenia nie dokonano w pierwotnym terminie, możliwe jest jego wykonanie w terminach wskazanych w art. 86 ust. 11–13, także poprzez korektę za właściwy okres. Organ podkreślił, że ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu wyłącznie z aktualnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi; wystarczające jest, by okoliczności nabycia – przy uwzględnieniu rodzaju działalności – wskazywały na zamiar wykorzystania w działalności opodatkowanej, co w sprawie potwierdzają okoliczności zakupu i późniejsze wykorzystanie samochodu w prowadzonej działalności.
Kluczowa w kontekście prawa do odliczenia jest okoliczność rejestracji podatnika do VAT - podatnik co prawda nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie powstania obowiązku podatkowego i otrzymania faktury i towaru, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego w momencie realizacji uprawnienia. Rejestracja następuje w momencie zgłoszenia rejestracyjnego, tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R. Z tym momentem podmiot uzyskuje formalne znamiona statusu podatnika podatku od towarów i usług i od tego dnia przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów, z zachowaniem warunków wynikających z art. 86 ustawy.
Dyrektor KIS odniósł się także do kwestii formalnych dotyczących faktury. Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT faktura powinna zawierać dane identyfikujące strony transakcji, jednak brak numeru NIP nabywcy – przy prawidłowym wskazaniu imienia i nazwiska, adresu czy numeru PESEL – stanowi wadę techniczną o charakterze dowodowym. Taka nieprawidłowość nie mieści się w katalogu przesłanek negatywnych z art. 88 ustawy i – o ile dokument odzwierciedla rzeczywiste zdarzenie gospodarcze – nie pozbawia prawa do odliczenia. Organ przypomniał, że o prawidłowości faktur decyduje przede wszystkim ich zgodność z rzeczywistym przebiegiem transakcji, a braki formalne mniejszej wagi nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.
Uzasadnienie interpretacji odwołuje się również do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, z którego wynika, że powstanie prawa do odliczenia nie jest uzależnione od wcześniejszej rejestracji dla celów VAT, lecz od zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej potwierdzonego obiektywnymi okolicznościami.
Konkludując, w interpretacji stwierdzono, że podatnikowi przysługuje – na podstawie art. 86a ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 11–13 ustawy o VAT – prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego od samochodu osobowego nabytego przed rozpoczęciem działalności, dokumentowanego fakturą bez numeru NIP nabywcy, przy spełnieniu warunków materialnych i braku przesłanek negatywnych.
Kontakt:
Natalia Ołówko-Przydatek
n.olowko@doradca.lublin.pl
tel. 81 532 23 75 w. 345
