Rozbieżne stanowiska organów podatkowych w zakresie powstania przychodu z umorzenia odsetek
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera przykładowy wykaz zdarzeń uznanych za przychody podatkowe. Do przychodów podatkowych zalicza się w szczególności wartość nieodpłatnych świadczeń oraz wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Są to przysporzenia majątkowe podatnika o charakterze trwałym, powodujące wzrost jego majątku.
W przepisach ustawy o CIT przewidziano szczególny tryb opodatkowania odsetek od należności i zobowiązań. Do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Analogiczne uregulowania zostały wprowadzone w zakresie kosztów podatkowych. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Odsetki są zaliczane do przychodów i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodu dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty.
Organy podatkowe prezentują rozbieżne stanowiska w zakresie skutków podatkowych umorzonych odsetek od zobowiązań. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 marca 2015 r. (sygn. IBPBI/2/423-1565/14/PC) oraz interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 grudnia 2015 r. (sygn. IBPB-1-2/4510-567/15/MM) uznano, iż w przypadku umorzenia odsetek nie dochodzi do powstania przychodu podatkowego. Organy podatkowe uznały, iż odsetki stanowią przychody podatkowe w dacie ich otrzymania. Podjęte przez strony umowy decyzje dotyczące odsetek niezapłaconych od zobowiązań lub należności, zarówno u dłużnika jak i u wierzyciela są podatkowo obojętne. Również nie powstanie przychód podatkowy w postaci wartości otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartości innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie. Skoro nie dochodzi do spełnienia świadczenia, to nie można mówić o uzyskaniu przychodu.
Odmienne stanowisko zostało zawarte w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 stycznia 2017 r. (sygn. 2461-IBPB-1-3.4510.1043.2016.1.TS). Organ podatkowy uznał, iż w przypadku umorzenia zobowiązania z tytułu odsetek podatnik dysponuje kwotą pożyczki nieodpłatnie. Otrzymuje w ten sposób nieodpłatne świadczenie, które ma określoną wartość rynkową. Powinien więc rozpoznać przychód podatkowy.
Biorąc pod uwagę literalne brzmienie przepisów, należy uznać za prawidłowe stanowisko zawarte w powyższej interpretacji. W ustawie o CIT nie uzależniono obowiązku rozpoznania przychodu od uprzedniego zaliczenia do kosztów podatkowych umarzanych kwot, dlatego wartość umorzonych odsetek powinna stanowić przychód podatkowy. Podatnicy którzy zamierzają nie rozpoznać przychodu podatkowego z tytułu umorzonych odsetek powinni uzyskać potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska w interpretacji indywidualnej. W przeciwnym wypadku, wartość umorzonych odsetek powinna zostać zaliczona do przychodów podatkowych.
