Skala podatkowa zamiast ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ? zmiana od 1 lipca 2022 r.
Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza możliwość zmiany formy opodatkowania w trakcie roku.
Uprawnienie to nie przysługuje jednak wszystkim podatnikom. Między innymi podatnik, który od początku roku rozliczał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może do 22 sierpnia zdecydować, że przychody osiągnięte w drugim półroczu rozliczy wg skali podatkowej.
Kto może zmienić formę opodatkowania od 1 lipca 2022 r.
Nowelizacja Polskiego Ładu dopuszcza zmianę formy opodatkowania w trakcie roku dla podatników opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Redakcja przepisu art. 17 ust. 1 ustawy nowelizującej jest przy tym niejednoznaczna. W połowie roku zrezygnować z ryczałtu może ,,podatnik, (…) który nie złożył oświadczenia na piśmie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2022 r.” Może więc chodzić o tych podatników, którzy z formy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych korzystali już w 2021 r. Zrezygnować z ryczałtu mógłby podatnik, który z tej formy opodatkowania korzystał. Z drugiej jednak strony, podatnik, który wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania w 2022 r. również nie złożył oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem, o którym mowa w dyspozycji analizowanego przepisu, bo nie miał takiego uprawnienia. Zdaje się, że celem ustawodawcy nie było ograniczenie kręgu podmiotów, które mogą zrezygnować z ryczałtu w trakcie roku podatkowego. Nie zmienia to faktu, że redakcja przepisu art. 17 ust. 1 może budzić wątpliwości.
Przepis art. 17 ust. 4 ustawy nowelizującej wyłącza z grona uprawnionych do zmiany formy opodatkowania, także tych podatników, którzy nie prowadzą właściwej dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ewidencji albo prowadzą ją niezgodnie z warunkami wymaganymi do uznania jej za dowód w postępowaniu podatkowym. W połowie roku zmiany formy opodatkowania nie mogą dokonać także podatnicy, którzy w ten sposób rozliczają najem prywatny.
Natomiast przepisy o zmianie formy opodatkowania stosuje się odpowiednio do podatnika będącego rolnikiem objętego 2% stawką ryczałtu osiągającego przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych. Zastosowanie mają także względem podatnika będącego rolnikiem korzystającym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 15a ustawy o PIT – nadwyżka przychodów ponad zwolniony limit w wysokości 100 000 zł opodatkowana jest ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Ryczałtowiec nie może wybrać innej formy opodatkowania niż zasady ogólne. Jak się można domyślać, ustawodawca chciał umożliwić opodatkowanym ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych skorzystanie z nowej stawki podatku wprowadzonej w art. 27 ustawy o PIT i obowiązującej od 1 lipca br.
Jak zmienić formę opodatkowania
Do zmiany formy opodatkowania konieczne jest złożenie oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W przypadku podatników prowadzących działalność w formie spółki, oświadczenie o zmianie formy opodatkowania złożyć muszą wszyscy wspólnicy.
Oświadczenie składa się na piśmie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Termin na złożenie oświadczenia to 22 sierpnia 2022 r. Jest to termin prekluzyjny, co oznacza, że niepodjęcie czynności przed jego upływem, powoduje dla podatnika definitywne wygaśnięcie uprawnienia. Upływ terminu w tym przypadku jest oczywiście równoznaczny z rozliczaniem do końca roku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przepisy ustawy nowelizującej nie zawierają wzoru ani treści oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Nie ma pewności, czy oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych złożone za pośrednictwem wpisu w CEIDG będzie skuteczne. Z ostrożności lepiej złożyć je bezpośrednio do organu podatkowego.
Oświadczenie złożone w terminie będzie powodowało dla podatnika skutki także na przyszłość. Rezygnacja z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na rzecz skali podatkowej złożone do 22 sierpnia 2022 r. dotyczy bowiem także lat następnych, chyba że podatnik dokona wyboru innej formy opodatkowania.
Skutki zmiany formy opodatkowania w trakcie roku
W trakcie 2022 roku podatnik będzie w związku ze zmianą formy opodatkowania obowiązany do prowadzenia dwóch ewidencji. Dla przychodów osiągniętych od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. prowadzić będzie ewidencję przychodów, o której mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Z kolei w celu rozliczenia dochodów od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. prowadzić będzie podatkową księgę przychodów i rozchodów, w myśl przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zmiana formy opodatkowania oraz zmiana prowadzonej ewidencji wiąże się także z obowiązkiem sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów.
Zmiana formy opodatkowania od 1 lipca 2022 r. oznacza też modyfikację w zakresie rozliczenia rocznego. Podatnik obowiązany będzie bowiem złożyć dwie deklaracje roczne. Przychody osiągnięte od 1 styczna do 30 czerwca opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych rozliczy na formularzu PIT-28. Termin złożenia zeznania podatkowego z ryczałtu zostaje przesunięty na 30 kwietnia. Również w terminie do 30 kwietnia 2023 r. podatnik złoży deklarację PIT-36, w której wykaże dochód opodatkowany na zasadach ogólnych, osiągnięty w okresie od 1 lipca 2022 r. do końca roku podatkowego.
Korzyści i wady zmiany formy opodatkowania
Rozważając zmianę formy opodatkowania w trakcie roku uwzględnić trzeba także kwestię sposobu obliczania składki zdrowotnej. W przypadku ryczałtu, przedsiębiorca weryfikuje jedynie przedział przychodu w jakim się znajduje dla ustalenia wysokości składki zdrowotnej. W przypadku skali podatkowej – podstawą wyliczenia jest dochód w ujęciu narastającym do poprzedniego miesiąca pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, chyba że zostały ujęte bezpośrednio w kosztach podatkowych oraz o sumę dochodów z poprzednich miesięcy. Składka zdrowotna stanowi 9% podstawy wymiaru, a jeżeli dochód jest mniejszy niż kwota minimalnego wynagrodzenia, to przedsiębiorca uiszcza składkę w wysokości 270,90 zł. Podejmując decyzję o zmianie formy opodatkowania, należy również mieć na uwadze, że przychody podatnika ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, po zmianie przepisów, będą mogły być pomniejszane 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym, jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku wyłącza ponadto uprawnienie do łącznego opodatkowania małżonków. Zgodnie z art. 6 ust. 8 pkt 1 lit. b ustawy o PIT, ten sposób opodatkowania nie ma zastosowania w przypadku, gdy chociaż jeden z małżonków stosuje przepisy ustawy zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. Nie ma także możliwości rozliczenia jako samotny rodzic.
Przejście na zasady ogólne w trakcie roku oznacza również, że kwota wolna od podatku od podatku w wysokości 30 tys. będzie mogła zostać skonsumowana przez podatnika w ciągu 6 zamiast 12 miesięcy.
