Działalność nierejestrowana a ZUS ? projektowane zmiany
Osoby fizyczne osiągające przychody w ramach działalności nierejestrowanej będą mogły współpracować również z firmami bez obowiązku opłacania składek ZUS.
Zawarcie umowy zlecenia w ramach działalności nierejestrowanej nie będzie skutkowało po stronie płatnika obowiązkami naliczania i pobierania składek społecznych. W aktualnym stanie prawnym osoby prowadząc działalność nierejestrowaną mogą tak naprawdę wykonywać usługi wyłącznie na rzecz osób fizycznych.
Zgodnie z art. 5 ustawy prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Zatem co do zasady prowadzenie działalności nierejestrowanej nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych. Pojawia się jednak problem, w sytuacji kiedy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną chciałaby zawrzeć umowę zlecenia czy inną umowę o świadczenie usług z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą.
W aktualnym stanie prawnym, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Zatem jeżeli jakiś podmiot gospodarczy zawiera umowę o świadczenie usług z osobą fizyczną nieprowadzącą zarejestrowanej działalności gospodarczej lecz działającą w ramach działalności nierejestrowanej w rozumieniu art. 5 Prawa przedsiębiorców – wówczas na Zleceniodawcy ciążą obowiązki płatnika składek do ZUS. Przy czym nie ma tutaj znaczenia, czy umowa o świadczeni usług została zawarta w formie pisemnej czy ustnej .
Aktualnie Ministerstwo Finansów opublikowała projekt ustawy, który ma zmienić powyższe zasady a tym samym ułatwić osobom działającym w ramach działalności nierejestrowanej zawieranie umów również z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą bez obowiązku podlegania pod ubezpieczenia społeczne z takiej umowy.
W procedowanym projekcie z dnia 5 kwietnia 2024 r ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego planowany jest zapis - w art. 6 dodany zostanie ust. 4aa o treści:
„ Osoby, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentownemu, jeżeli są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1 pkt 4, o ile umowa taka jest zawierana w ramach działalności, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.”
W odniesieniu do osób prowadzących działalność nierejestrowaną planowana jest również zmiana w przepisach ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników regulujących zasady posługiwania się identyfikatorem podatkowym. W art. 3 ust. 1aa planowany jest zapis wskazujący, że: „w przypadku podatników będących osobami fizycznymi wykonującymi działalność, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL, chyba że osoby te są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług albo nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, ale prowadzą ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.”
