Podatek od przychodów z budynków ? ?kwota wolna? (10 mln zł) dotyczy jedynie podatnika oraz jego spółek zależnych
Przepisy art. 24b ustawy o CIT nakładają na podatników obowiązek zapłaty podatku dochodowego wymierzanego od wartości budynków usytuowanych w Polsce, sklasyfikowanych jako środki trwałe, stanowiących własność (współwłasność) podatnika, jeżeli zostały one oddane (w całości albo w części) do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
Podatek wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc, przy czym podstawą opodatkowania jest, co do zasady, łączna wartość początkowa wynajmowanych/wydzierżawianych budynków, pomniejszona o kwotę 10 mln zł (tzw. „kwotę wolną”).
Z analiz (a tym samym z opodatkowania) wyłącza się taki budynek, w którym łączny udział oddanej do używania powierzchni użytkowej nie przekracza 5% całkowitej powierzchni użytkowej tego budynku.
W kontekście ww. „kwoty wolnej” należy mieć na uwadze art. 24b ust. 10 ustawy o CIT, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik posiada udział w kapitale innego podmiotu w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 w zakresie, o którym mowa w art. 11a ust. 2 pkt 1 (tj. w podmiocie powiązanym – przyp. GM), kwotę, o której mowa w ust. 9 („kwota wolna” – przyp. GM), ustala się w takiej proporcji, w jakiej przychód, o którym mowa w ust. 1 (wartość budynków wynajmowanych/wydzierżawianych – przyp. GM), pozostaje do ogólnej kwoty takich przychodów podatnika oraz podmiotów z nim powiązanych. Oznacza to, że podatnik wyliczając należy podatek zobowiązany jest uwzględniać nie tylko „swoje” nieruchomości, ale również budynki, będące własnością podmiotów z nim powiązanych, w podobny sposób przez nie wykorzystywane (czyli udostępniane na podstawie umów najmu/dzierżawy).
W tym kontekście pojawia się pytanie, które „podmioty powiązane” należy brać pod uwagę – czy chodzi o wszystkie podmioty powiązane z podatnikiem (a więc np. również spółkę matkę podatnika podatku od przychodów z budynków), czy tylko i wyłącznie te, w których dany podatnik posiada udziały w ilości wskazującej na istnienie tzw. „znaczącego wpływu”?
„Znaczący wpływ” został określony w art. 11a ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT, i obejmuje posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
- udziałów w kapitale lub
- praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
- udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach, lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych
NSA w wyroku z 15 grudnia 2022 r., sygn. akt II FSK 1172/20, stwierdził, że chodzi o drugie ze wskazanych podejść. W ocenie sądu określenie „podmioty powiązane" należy odnosić nie do szeroko rozumianych podmiotów powiązanych z podatnikiem (wymienionych w art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT), ale do podmiotów, w których kapitale podatnik podatku od przychodu z budynków posiada (pośrednio lub bezpośrednio) istotny udział (tj. udział w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT w zakresie, o którym mowa w art. 11a ust. 4 pkt 1 tej ustawy).
Oznacza to, że przy ustalaniu kręgu podmiotów powiązanych, które „konsumują” kwotę wolną (10 mln zł) nie bierze się pod uwagę m.in. „spółki matki” podatnika od przychodów z budynków, jak również jego spółek siostrzanych (jeżeli sama spółka będąca podatnikiem podatku od przychodów z budynków nie posiada w tych podmiotach „istotnych” udziałów/akcji). Limit kwoty wolnej (10 mln zł) obejmuje zatem jedynie podatnika oraz inne podmioty kapitałowo zależne od niego w sposób „istotny”.
W przypadku podatkowej grupy kapitałowej dla celów ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków sumuje się wartość wynajmowanych/wydzierżawianych budynków wszystkich spółek tworzących podatkową grupę kapitałową.
Na zakończenie warto przypomnieć, że z uwagi na stan epidemii w okresie do końca maja 2022 r. obowiązywało zwolnienie z obowiązku zapłaty tego podatku. Od czerwca 2022 r. podatek od przychodów z budynków powinien być już jednak przez podatników obliczany oraz wpłacany do organu podatkowego.
