Stosowanie obniżonej stawki amortyzacji nie stanowi unikania opodatkowania
Korzystanie z obniżonej stawki amortyzacji nie jest uznawane za unikanie opodatkowania.
Podstawową metodą amortyzacji środków trwałych na gruncie podatków dochodowych jest amortyzacja metodą liniową, z zastosowaniem stawek, które są wskazane w wykazie stawek amortyzacyjnych (który stanowi załącznik do ustawy o PIT i CIT). Jednocześnie podatnicy mogą stosować szczególne reguły w tym zakresie. Jedną z możliwości przysługujących podatnikom jest obniżenie stawek amortyzacyjnych, co pozwala na zmniejszenie wysokości odpisów amortyzacyjnych (w okresie w którym stosowane są obniżone stawki) przy jednoczesnej możliwości ich powrotnego zwiększenia w przyszłości. Taka decyzja pozwala na zmniejszenie wysokości kosztów podatkowych w okresie, w którym jest to zasadne (z uwagi na występowanie np. straty podatkowej).
Jednocześnie, z uwagi na to, że zmiana stawek amortyzacyjnych może przekładać się na zmniejszenie wysokości zobowiązań podatkowych (a przez to osiągnięcie korzyści podatkowej), to pojawia się pytanie, czy takie działanie nie będzie traktowane jako unikanie opodatkowania. Zgodnie z art. 119a §1 o.p. za unikanie opodatkowania uznaje się realizację czynności, która powodowałaby osiągnięcie korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny.
Takich wątpliwości nabrał podatnik, który zdecydował się na złożenie wniosku o wydatnie opinii zabezpieczającej. We wniosku podatnik wskazał, że prowadzi on działalność na obszarze specjalnej strefy ekonomicznej, z której uzyskane dochody podlegają zwolnieniu z opodatkowania. Modyfikuje on wysokość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych, poprzez:
- zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych, w okresie w którym korzysta ze zwolnienia strefowego – dzięki czemu będzie wykazywał wyższy dochód podlegający zwolnieniu, co pozwoli wykorzystać limit pomocy publicznej,
- późniejszego zwiększenia stawek amortyzacyjnych, po okresie wykorzystania pomocy publicznej (czyli wówczas, gdy dochody podatnika nie będą korzystały ze zwolnienia strefowego) – to pozwoli na zwiększenie kosztów podatkowych (w konsekwencji zmniejszenie dochodów i kwoty podatku) w okresie w którym uzyskiwany dochód podlegałby opodatkowaniu.
Szef Krajowej Administracji Skarbowej uznał, że zachowanie podatnika nie spełnia przesłanek do uznania za unikanie opodatkowania. Uzyskanie korzyści podatkowych (czyli zmniejszenie kwoty obciążeń podatkowych, w okresie w którym podatnik w związku z wykorzystaniem limitu pomocy publicznej będzie uzyskiwał już dochody podlegające opodatkowaniu) nie jest w tym przypadku sprzeczne z celem przepisów podatkowych. Organ zwrócił uwagę na treść uzasadnienia do przepisów wprowadzających możliwość korzystania z obniżonej stawki amortyzacji, gdzie zostało wskazane, że jest to instrument który pozwala na odpowiednie kształtowanie wysokości straty podatkowej i dochodu do opodatkowania. Organ zwrócił uwagę również, że poza regulacjami dotyczącymi terminu, w którym mogą być stosowane obniżone stawki amortyzacji nie zostały przewidziane inne warunki do zastosowania tej preferencji.
Jednocześnie organ uznał, że działania podatnika nie mają charakteru sztucznego, gdyż były nakierowane na wykorzystanie przysługującego podatnikowi limitu pomocy publicznej. Tym samym podatnik ma prawo do modyfikowania wysokości odpisów amortyzacyjnych, a tym samym odpowiednio kształtować wysokość dochodu zwolnionego i podlegającego opodatkowaniu.
Jednocześnie istotne znaczenie ma kwestia tego, czy podatnik może dokonać obniżenia wysokości odpisów amortyzacyjnych za zakończony rok podatkowy, jeżeli się okaże, że jest to zasadne (np. z uwagi na poniesienie straty podatkowej). Istotne znaczenie mają tu postanowienia art. 16i ust. 5 ustawy o CIT (odpowiednio 22i ust. 5 ustawy o PIT), które wskazują że zmiany stawki amortyzacji dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 grudnia 2017 r. (0114-KDIP2-2.4010.222.2017.1.SO) uznał, że powyższy przepis nie daje prawa do zmiany wysokości odpisów amortyzacyjnych (ich obniżenia) dla już zamkniętych okresów, a zmian wysokości odpisów amortyzacyjnych w stosunku do już amortyzowanych środków trwałych można dokonywać na przyszłość, począwszy od początku kolejnego roku podatkowego.
Na powyższą interpretację podatnik złożył skargę do WSA w Warszawie, który to uznał wydaną interpretację za nieprawidłową, uchylając ją. W ocenie Sądu, z przepisów nie wynika aby zmiana wysokości odpisu amortyzacyjnego musiała być dokonywana na przyszłość (czyli od początku kolejnego roku podatkowego). Równie dobrze zmiana taka może być dokonana wstecznie, a przepis tylko wskazuje, od którego momentu taka zmiana może być dokonana (czyli w przypadku środków trwałych, które były już wprowadzone do ewidencji taka zmiana stawek amortyzacyjnych może być dokonana z początkiem każdego kolejnego roku od wprowadzenia do ewidencji). Przedmiotowy wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 grudnia 2018 r. (III SA/Wa 566/18) pozostaje nieprawomocny, co oznacza że organ złożył skargę kasacyjną.
