Nowe zasady rozliczenia podatku od inwestycji w fundusze kapitałowe za 2024 r.
W związku z nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zeznaniu składanym za 2024 r., prywatni inwestorzy po raz pierwszy rozliczą dochody (lub straty) osiągnięte z funduszy inwestycyjnych poprzez złożenie formularza PIT-38.
Obowiązek samodzielnego rozliczenia podatku od inwestycji w fundusze kapitałowe wprowadzony został do ustawy o PIT z dniem 1 stycznia 2024 r., kiedy to weszły w życie przepisy zmieniające sposób rozliczania podatku od dochodów kapitałowych (potocznie zwanego podatkiem Belki).
Zmiany te polegały na rozszerzeniu katalogu wskazanego w art. 30b ust. 1 ustawy o PIT o dochody osiągane z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, które do końca 2023 r. podlegały opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, do którego pobrania zobowiązane były fundusze inwestycyjne pełniące rolę płatnika.
Do tej pory, fundusze inwestycyjne automatycznie pobierały należny od wygenerowanych przez inwestora przychodów podatek i przekazywały go do urzędu skarbowego. Uczestnikowi wypłacana była natomiast kwota netto z poczynionej inwestycji, czyli potrącona o 19% podatku PIT. Jednocześnie, uczestnik nie otrzymywał od funduszu żadnej informacji w zakresie pobranego podatku, ani nie wykazywał przedmiotowego zysku w rocznym rozliczeniu z podatku dochodowego.
Po zmianach wprowadzonych do ustawy o PIT – fundusze inwestycyjne przestały być płatnikiem tego podatku. Zryczałtowany podatek dochodowy od inwestycji w fundusze kapitałowe rozlicza się obecnie na podstawie art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT:
art. 30b ust. 1 pkt 1-5 ustawy o PIT (aktualny stan prawny)
Od dochodów uzyskanych:
- z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,
- z odpłatnego zbycia udziałów (akcji),
- z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni,
- z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny,
- z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych
– podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Oznacza to, że inwestorzy otrzymują pełną kwotę środków ze sprzedaży lub konwersji jednostek uczestnictwa (kwotę brutto tj. bez potrącenia podatku Belki). Jednocześnie, polskie fundusze inwestycyjne objęte zostały obowiązkiem dostarczenia inwestorom formularza PIT-8C, będącego podstawą do wyliczenia podatku dochodowego.
Ciężar rozliczenia podatku przerzucony został zatem na podatnika, który zobowiązany jest do samodzielnego rozliczenia dochodów (lub straty) z tytułu poczynionych inwestycji, poprzez złożenie do końca kwietnia roku następującego, rocznego zeznania na formularzu PIT-38 (art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT).
Nowa formuła rozliczenia podatku dochodowego od zysków kapitałowych obowiązuje podatników począwszy od 2025 r. (zeznanie PIT-38 za rok 2024).
Rozliczenie straty z lat ubiegłych
Dzięki zmianom w sposobie rozliczania podatku od funduszy inwestycyjnych inwestorzy mogą kompensować zyski i straty pomiędzy funduszami oraz innymi rodzajami papierów wartościowych.
Nowe przepisy umożliwiają rozliczenie dochodu lub straty z inwestycji w fundusz z dochodem lub stratą z innych inwestycji (np. z akcji lub funduszy EFT).
Dzięki temu, możliwa jest w szczególności kompensata:
- strat z tytułu umorzenia jednostek funduszu z dochodami ze zbycia akcji,
- strat ze zbycia akcji z dochodami z umorzenia jednostek funduszu,
- strat z tytułu umorzenia jednostek funduszu z dochodami z umorzenia innych jednostek funduszy kapitałowych.
Złożenie zeznania
Po zakończonym roku podatkowym fundusz inwestycyjny wystawia PIT-8C, w którym wykazuje wartość przychodów i strat uzyskanych przez podatnika ze zbycia lub konwersji jednostek uczestnictwa. PIT-8C wysyłany jest do inwestora do końca lutego następnego roku. Równolegle informacja trafia do właściwego urzędu skarbowego oraz widoczna jest na profilu inwestora na platformie Twój e-PIT.
Jeśli poza inwestycjami w fundusze, inwestor lokował środki również w innych instrumentach podlegających wspólnemu rozliczeniu (art. 30b ust. 1-5 ustawy o PIT) na zeznaniu wykazuje przychody i koszty wynikające ze wszystkich otrzymanych PIT-8C.
Na podstawie otrzymanej informacji inwestorzy zobowiązani są do samodzielnego złożenia zeznania podatkowego na formularzu PIT-38 oraz odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od inwestycji kapitałowych (stawka podatku Belki pozostaje bez zmian i wynosi 19%.)
Zeznanie należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego wraz z opłaceniem w tym samym terminie kwoty podatku. Jeśli inwestor realizował inwestycje w fundusze kapitałowe za granicą, wówczas w deklaracji składanej w Polsce może odliczyć wysokość podatku zapłaconego za granicą. W takim przypadku do deklaracji PIT-38 dołącza się załącznik PIT/ZG.
Do złożenia deklaracji PIT-38 zobowiązany jest każdy inwestor z osobna – ustawa nie przewiduje możliwości wspólnego rozliczenia w przypadku małżonków.
