Zwolnienie z podatku dochodów ze zbycia udziałów (akcji) w spółce zależnej

11:18, 17.02.2023 dr Grzegorz Matysek - doradca podatkowy

Przepisy dotyczące zwolnienia dochodów uzyskiwanych przez Spółkę holdingową wzbudzają wątpliwości w praktyce.

Niedawno (6 grudnia 2022 r.) na łamach Rzeczpospolitej (https://www.rp.pl/podatki/art37555591-odplatne-zbycie-udzialow-lub-akcji-bez-podatkow, wskazywałem na pozbawione podstaw prawnych (wręcz contra legem) podejście organów podatkowych do możliwości (a raczej w ocenie Dyrektora KIS niemożliwości) stosowania w 2022 r. i 2023 r. korzystnych dla podatników norm zawartych w art. 24o ustawy o CIT.

Przypomnijmy, że zgodnie z tym przepisem zwolnione od podatku dochodowego są dochody osiągnięte przez spółkę holdingową z tytułu odpłatnego zbycia udziałów lub akcji spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego pod warunkiem złożenia przez spółkę holdingową właściwemu dla niej naczelnikowi urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia.  Oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia winno zawierać: 1) imiona i nazwiska lub nazwy, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej stron umowy, 2) nazwę, adres oraz numer identyfikacji podatkowej spółki zależnej, której udziały (akcje) będą zbywane, 3) wskazanie udziału w kapitale spółki zależnej, który będzie przedmiotem odpłatnego zbycia, 4) planowaną datę zawarcia umowy. Definicje spółki holdingowej oraz spółek zależnych (krajowych, zagranicznych) zawarte są w art. 24m ustawy o CIT („słowniczek”). Przy czym należy pamiętać, że zwolnienie nie ma zastosowania do zbycia udziałów (akcji) spółek, których istotnymi aktywami są (bezpośrednio lub pośrednio) nieruchomości.

Jednym z warunków do zastosowania zwolnienia jest to, aby spółka holdingowa przed momentem zbycia tych udziałów/akcji była ich właścicielem przez okres co najmniej jednego roku (wg stanu prawnego obowiązującego w 2022 r.) albo dwóch lat (wg stanu prawnego obowiązującego w 2023 r.).

W ww. publikacji wskazywałem m.in., odnosząc się jednocześnie do tej kwestii bardzo krytycznie, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretacje, z których wynika, że wymagany minimalny okres posiadania przez spółkę holdingową udziałów w spółce zależnej (1 rok wg przepisów obowiązujących od 2022 r., 2 lata wg przepisów obowiązujących od 2023 r.) należy liczyć od dnia wejścia w życie nowych przepisów i że nie ma znaczenia fakt, że spółka holdingowa jest już dziś (na ten moment) kilkuletnim wspólnikiem spółki zależnej. Stanowiska takie zostały zaprezentowane w następujących interpretacjach: z 25 października 2022 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.252.2022.2.IZ; z dnia 2 listopada 2022 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.614.2022.2.MS; z dnia 27 września 2022 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.174.2022.2.MK.

Czyżby przełom?

W interpretacji z 24 stycznia 2023 r., znak: 0114-KDIP2-2.4010.242.2022.1.SP, organ podatkowy odnosząc się bezpośrednio do tego zagadnienia wskazał, że:

„Celem opisanych powyżej zmian było doprecyzowanie przepisów i zapobieżenie ewentualnym wątpliwościom co do okresu, w którym powinny być spełnione warunki konieczne dla możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych dywidendy lub zysków ze zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej albo zagranicznej spółki zależnej. Wynika to wprost z uzasadnienia do Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2544).

Mając na uwadze przytoczone przepisy oraz uzasadnienie do zmian regulacji dotyczącej spółek holdingowych, należy stwierdzić, że skorzystanie ze zwolnienia o którym jest mowa w art. 24o ust. 1 updop do dochodu osiągniętego po 1 stycznia 2023 r. wymaga spełnienia warunków określonych w Rozdziale 5b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat.

Jak wskazano w art. 20 ust. 1 Ustawy nowelizującej, przepisy zmieniane tą ustawą (w tym m.in. art. 24m updop), a dotyczące regulacji z zakresu opodatkowania spółek holdingowych, należy stosować do przychodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r. Zatem celem zmian doprecyzowujących, wprowadzonych przez ustawodawcę była możliwość zastosowania przepisów z Rozdziału 5b ustawy o CIT do przychodów osiąganych przez spółkę holdingową już od 1 stycznia 2023 r.

Zgodnie z wykładnią językową analizowanych przepisów, należy stwierdzić, że do okresu „co najmniej 2 lat”, o którym mowa w art. 24m ust. 2 updop w brzmieniu od 1 stycznia 2023 r. wlicza się także nieprzerwany okres, który swój początek miał przed dniem 1 stycznia 2023 r., a zatem początek biegu dwuletniego, nieprzerwanego okresu spełniania warunków określonych w art. 24m ust. 1 pkt 1-4 mógł mieć miejsce wcześniej, przykładowo w 2021 r.

Niestety jedna jaskółka wiosny nie czyni… a dwie jaskółki?

Choć organ podatkowy ten sam (Dyrektor KIS), to interpretacje wciąż odmienne… Taka dychotomia stanowisk długo jednak trwać nie powinna…

W dniu 1 lutego 2023 r. Dyrektor KIS wydał kolejną „negatywną” interpretację (0111-KDIB1-2.4010.793.2022.1.AK), w której wskazał, że przepisy o reżimie holdingowym weszły w życie 1 stycznia 2022 r. i ten moment należy uznać za rozpoczynający bieg rocznego okresu, w którym powinny być spełnione warunki, przewidziane w przepisach o reżimie holdingowym.

W dniu 3 lutego 2023 r. w interpretacji znak: 0114-KDIP2-2.4010.267.2022.1.AP Dyrektor KIS potwierdził z kolei stanowisko wnioskodawcy, stwierdzając, że jeżeli odpłatne zbycie udziałów (akcji) Spółek Zależnych nastąpi 1 lutego 2023 r., a Spółka będzie posiadała zbywane udziały (akcje) nieprzerwanie od dnia poprzedzającego 31 stycznia 2021 r. (w takim samym okresie będą spełnione pozostałe warunki wskazane w art. 24m ust. 1 pkt 1 oraz 3-4 ustawy o CIT) to tym samym, wymóg co najmniej 2 lat nieprzerwanego spełniania warunków określonych w art. 24m ust. 1 pkt 1 oraz 3-4 ustawy o CIT, będzie spełniony.

Jak żyć?… Panie Dyrektorze…, jak żyć?

Za aktualny wciąż należy uznać zatem wniosek, że – aby uniknąć ryzyka związanego z brakiem zapłaty podatku, w sytuacji gdy transakcja zbycia udziałów/akcji miała już miejsce w 2022 r. lub też wystąpi w 2023 r. – spółka holdingowa powinna zapłacić podatek dochodowy od transakcji zbycia udziałów spółki zależnej, a następnie wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, powołując się na art. 24m oraz 24o ustawy o CIT. Jeżeli organ odmówi stwierdzenia nadpłaty (uznając, że okres odpowiednio 1 albo 2 lat obowiązywania nowych przepisów nie minął), należałoby wówczas od takiej decyzji się odwołać i przy nieskuteczności odwołania – złożyć skargę do sądu administracyjnego. Takie działanie (zapłata podatku i złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty) zabezpieczy podatnika przed ewentualnymi odsetkami od zaległości podatkowej i odpowiedzialnością z kodeksu karnego skarbowego, zaś w przypadku ostatecznej wygranej w sądzie (łącznie cały proces może trwać nawet do czterech lat) pozwoli odzyskać podatek wraz z należnymi odsetkami, które to odsetki za okres bezprawnego przetrzymywania przez organ podatkowy nadpłaty organ ten będzie zobowiązany podatnikowi wypłacić. Dodatkową korzyścią (premią) będzie fakt, że takie odsetki nie będą stanowiły dla podatnika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Newsletter

Jeżeli życzą sobie Państwo otrzymywać wiadomości z zakresu prawa podatkowego i bilansowego, prosimy o podanie adresu e-mail.

Logowanie

projekt i realizacja ibif.pl