Moment zaliczenia do KUP wierzytelności odpisanej jako nieściągalna
Wierzytelności odpisane jako nieściągalne mogą stanowić koszt uzyskania przychodów tylko w drodze wyjątku, pod warunkiem uprzedniego zarachowania wierzytelności do przychodów należnych i prawidłowego udokumentowania jej nieściągalności.
W kwestii momentu zaliczenia nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów wypowiedział się w interpretacji Dyrektor KIS - interpretacja indywidualna z dnia 26 lutego 2025 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.27.2025.1.AK.
Stan faktyczny sprawy
Z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji zwróciła się do Dyrektora KIS Spółka prowadząca działalność gospodarczą w ramach grupy podmiotów powiązanych. W latach 2018-2022 sprzedawała towary i świadczyła usługi dzierżawy budynków na rzecz spółki powiązanej wystawiając z tego tytułu faktury VAT o znacznej wartości. Z uwagi na trudności finansowe spółki powiązanej faktury te, poza niewielkimi wpłatami dokonanymi w latach 2020 i 2023, nie zostały opłacone. W związku z tym Spółka utworzyła odpisy aktualizujące na nieuregulowane należności, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Spółka corocznie potwierdzała salda należności wobec spółki powiązanej, co skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia wierzytelności na gruncie kodeksu cywilnego.
Ostatecznie w 2023 r. złożono do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości spółki powiązanej. Sąd oddalił wniosek w 2024 r. na podstawie art. 13 ust. 1 Prawa upadłościowego uznawszy, że majątek dłużnika jest niewystarczający na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.
Na kanwie tego stanu faktycznego, Spółka chciała uzyskać potwierdzenie, czy ma prawo do odpisania wierzytelności przysługującej jej od spółki powiązanej w koszty uzyskania przychodu w roku 2024.
Zaliczenie nieściągalnej wierzytelności do KUP
Warto przypomnieć, że na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2 tego przepisu.
Nieściągalność wierzytelności może zostać udokumentowana:
- postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
- postanowieniem sądu o:
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub
- umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a, lub
- zakończeniu postępowania upadłościowego albo
- protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
Rozpatrując kwestię zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności, należy mieć także na uwadze art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, zgodnie z którym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.
Stanowisko organu podatkowego
Dyrektor KIS zauważył, że co do zasady przepisy ustawy o CIT nie precyzują momentu, kiedy należy zaliczyć nieściągalne wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.
Jak wynika ze wskazanych wyżej regulacji, podatnik ma prawo (a nie obowiązek) zakwalifikować je do kosztów uzyskania przychodów po uprzednim udokumentowaniu ich nieściągalności w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT. Jedynie przepis art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, stanowiący, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione, wyznacza czasową granicę zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana. Pamiętać także trzeba o ogólnych zasadach przypisania kosztów podatkowych do roku podatkowego, wynikających z art. 15 ust. 4d oraz art. 15 ust. 4e ustawy o CIT.
Organ podatkowy wskazał, że w sytuacji, gdy przesłanki zarachowania wierzytelności do kosztów podatkowych zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniona zostanie późniejsza z przesłanek. Tym samym w analizowanym przypadku podatnik był uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w 2024 r.
Agata Lipińska
a.lipinska@doradca.lublin.pl
tel. (81) 532-23-96 w. 348
