Samochód osobowy w działalności nierejestrowanej
Wydatki ponoszone przez podatnika prowadzącego działalność nieewidencjonowaną związane z samochodem osobowym mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu w takiej części, w jakiej samochód osobowy jest wykorzystywany do prowadzenia tej działalności.
Nie mają w tym przypadku zastosowania wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów, jak dla podatników-przedsiębiorców. Prowadzenie działalności w małych wymiarach nie zawsze powoduje konieczność rejestracji tej działalności i rozpoznania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w przepisach ustawy o PIT.
Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Co do zasady, jeżeli więc przychód osoby fizycznej nie przekroczy 2700 zł miesięcznie, w okresie ostatnich 5 lat nie prowadziła działalności, to na gruncie PIT osiągane przez tę osobę przychody nie stanowią przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych osiągane przychody z działalności nierejestrowanej stanowią przychody z innych źródeł (art. 20 ust. 1ba ustawy o PIT). Podlegają więc opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wg skali podatkowej.
Podatnik prowadzący ww. działalność nierejestrowaną zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zapytał Dyrektora KIS, w jaki sposób powinien rozliczać wydatki ponoszone na samochód osobowy wykorzystywany w tej działalności. Zgodnie z opisem stanu faktycznego, ww. samochód stanowi wyłączną własność podatnika, a jego wartość wynosi poniżej 150 tys. zł. Podatnik korzysta z samochodu w celach mieszanych, tj. zarówno by dotrzeć do klientów, jak prywatnie. Stosunek przejechanego dystansu wynosi 90 km do działalności, a 10 km wykorzystania samochodu prywatnie. Paliwo oraz pozostałe koszty eksploatacyjne pojazdu na faktury oraz paragony imienne w celu włączenia tych wydatków jako koszt uzyskania przychodu w działalności nierejestrowej.
Na kanwie tego stanu faktycznego organ podatkowy orzekł, że następujące przepisy limitujące koszty uzyskania przychodów nie znajdą zastosowania:
- art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT: Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania, stanowiącego własność podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, samochodu osobowego niebędącego składnikiem majątku, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, oraz składek na ubezpieczenie takiego samochodu; te wydatki i składki w wysokości 20% stanowią jednak koszty uzyskania przychodów pod warunkiem, że samochód ten jest wykorzystywany również do celów związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.
- art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o PIT: Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków, z zastrzeżeniem pkt 36, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej - jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika;
Wskazane wyłączenia dotyczą sytuacji wykorzystywania samochodu osobowego w działalności gospodarczej, tymczasem w świetle ustawy o PIT, podatnik prowadzący działalność nierejestrowaną nie osiąga przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zastosowanie mógłby znaleźć przepis art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Wnioskując a contrario w całości więc mogą podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie samochodów osobowych, których wartość przyjęta do celów ubezpieczenia nie przekracza kwoty 150 000 zł.
Dyrektor KIS wskazał, że co do zasady, jeżeli składki na ubezpieczenie oraz wydatki z tytułu używania samochodu osobowego wykorzystywanego wyłącznie w prowadzonej działalności nierejestrowej pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i faktycznie dotyczą działalności nierejestrowej mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodu w całości. Natomiast we wniosku wskazano, że samochód osobowy wykorzystywany jest przez podatnika w sposób mieszany, tj. w części do działalności nierejestrowej i w części do celów prywatnych. Z uwagi na fakt, że w opisanych okolicznościach nie znajduje zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 46, pkt 46a i pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to koszty eksploatacji oraz ubezpieczenia pojazdu w sytuacji, gdy wydatki te pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem i faktycznie zostaną poniesione przez podatnika w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu mogą zostać zaliczone do kosztów działalności nierejestrowej w takiej części, w jakiej samochód osobowy wykorzystywany jest do prowadzenia tej działalności. Interpretacja indywidualna z dnia 31.07.2023 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.524.2023.2.MT
