Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży zgodnie z MSSF 5
MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana” został opublikowany w marcu 2004 r i obowiązuje dla okresów rozpoczynających się po 1 stycznia 2005.
Jest to pierwszy standard, który powstał jako „joint project” czyli wspólne dzieło IASB (Międzynarodowej Rady Standardów Rachunkowości ang. International Accounting Standards Board) oraz FASB (czyli Rada Standardów Rachunkowości Finansowej ang. Financial Accounting Standards Board), którego celem było przybliżenie międzynarodowych standardów do przepisów amerykańskich oraz harmonizacja przepisów MSSF i US GAAP.
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży – definicja
Najważniejsze w tym zakresie, jest zdefiniowanie głównej różnicy pomiędzy aktywami trwałymi, a obrotowymi. Nie jest to okres użytkowania do 12 miesięcy, ale cykl operacyjny i w konsekwencji konwersja aktywów trwałych w aktywa obrotowe.
Istotą konwersji jest proces, podczas którego przedsiębiorca przeznacza gotówkę na zakup surowców, które zamieniają się w półprodukt i wyrób gotowy, następnie w wyniku sprzedaży powstają należności, które zostaną przeznaczone na dalszą działalność i spieniężone. W trakcie działalności cykl ten powtarza się wielokrotnie.
W całym procesie istotną rolę odgrywają aktywa trwałe (magazyny, hale, flota samochodowa, maszyny, wyposażenie biura i inne sprzęty), które są podstawą i wsparciem w konwersji aktywów obrotowych oraz aktywa obrotowe, które muszą zostać sprzedane i zamienione na gotówkę. Upłynnienie aktywów obrotowych i efektywne zarządzanie kapitałem obrotowym jest kluczowe dla prawidłowego zachowania płynności finansowej przedsiębiorstwa.
MSSF 5 łączy te dwa pojęcia, a aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży, są „hybrydą” aktywów trwałych i obrotowych, które początkowo wspierały konwersję aktywów obrotowych, jednak w wyniku decyzji kierownictwa jednostki następuje ich upłynnienie.
Klasyfikacja aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży
Zgodnie z MSSF 5 , aby zaklasyfikować aktywa trwałe do zbycia jako przeznaczone do sprzedaży, muszą zostać spełnione dwa warunki łącznie (MSSF 5 pkt. 6-12):
- składnik aktywów do zbycia dostępny jest do natychmiastowej sprzedaży w obecnym stanie z uwzględnieniem jedynie normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów oraz
- sprzedaż jest wysoce prawdopodobna.
Wysokie prawdopodobieństwo sprzedaży zgodnie z definicją musi spełniać następujące warunki:
- kierownictwo właściwego szczebla jednostki podjęło decyzję o sprzedaży i posiada jego sformalizowany plan,
- zainicjowano aktywne poszukiwania nabywcy np. działalność reklamowa w celu znalezienia nabywcy,
- składnik majątku oferowany jest na rynku za rozsądną cenę w odniesieniu do jego obecnej wartości godziwej,
- sprzedaż nastąpi w ciągu roku od zaklasyfikowania składników majątku jako przeznaczonych do sprzedaży.
Jeśli kryteria klasyfikacji składnika majątkowego zostaną spełnione po dniu bilansowym, jednostka nie powinna prezentować w bilansie składnika aktywów jako przeznaczonego do sprzedaży. Jeśli jednak zostaną spełnione po dniu bilansowym, ale przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego to jednostka powinna ujawnić określone informacje w notach do bilansu (MSSF 5 pkt.41).
Składnik majątku zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży może w oczekiwaniu na nabywcę być dalej użytkowany i w międzyczasie generować korzyści dla jednostki.
Zgodnie z MSSF 5 nie można jednak prezentować aktywów trwałych jako przeznaczonych do sprzedaży w sytuacji, gdy mają one zostać wycofane z użytkowania np. w wyniku likwidacji.
Wycena aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży
Aktywa trwałe w momencie zakwalifikowania jako przeznaczone do zbycia wycenia się w kwocie niższej z dwóch:
- wartości bilansowej ( księgowej),
- wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży.
W przypadku gdy wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia będzie mniejsza od wartości bilansowej, oznacza to utratę wartości i dokonujemy odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości jako różnicę między wartością bilansową, a wartością godziwą składnika zgodnie z MSR 36 „utrata wartości aktywów”.
Zgodnie z MSSF 5 jednostka nie powinna amortyzować aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży. Amortyzacja powinna być wstrzymana w momencie podjęcia decyzji przez kierownictwo i spełnienia warunków klasyfikacji jako „przeznaczone do sprzedaży”.
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży należy prezentować w sprawozdaniu finansowym w osobnym wierszu, pojedynczych kwotach i nie agregować z innymi grupami majątku (MSSF 5 pkt. 38).
Jeżeli dany składnik majątku przestanie spełniać warunki klasyfikacji do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży, jednostka musi zaprzestać prezentowania go jako przeznaczony do sprzedaży i dokonać reklasyfikacji oraz ponownej wycenie w kwocie niższej z dwóch:
- wartości bilansowej z dnia poprzedzającego klasyfikację do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży, skorygowanej o amortyzację;
- wartości odzyskiwalnej z dnia podjęcia decyzji o nieprzeznaczeniu aktywa do sprzedaży i zaniechania działań mających na celu sfinalizowanie sprzedaży.
Podsumowanie
MSSF 5 nie ma odpowiednika w naszych krajowych regulacjach, w ustawie o rachunkowości nie znajdziemy koncepcji identyfikowania tej szczególnej kategorii aktywów (aktywa przeznaczone do sprzedaży). W praktyce skutkuje to tym, że składniki majątku nie podlegają testowi wyceny (mniejsza z dwóch kwot: wartość bilansowa, a wartość godziwa pomniejszona o koszty) i ewentualnej utracie wartości z tego tytułu. Ustawa o podatkach dochodowych także nie odnośni się do pojęcia aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży, co oznacza, że skutki wyceny opodatkowane są na zasadach ogólnych.
Kontakt:
Barbara Gruszecka
b.gruszecka@doradca.lublin.pl
tel. (81) 534 00 56, w. 334
