Co oznacza termin sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju i czego dotyczy?
Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju jest nowym obowiązkiem wynikającym z przepisów ustawy o rachunkowości.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2024 roku o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024r. poz. 1863) wiernie implementuje dyrektywę UE nr 2022/2464 z 14.12.2022 w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (skrót ang. CSRD- Corporate Sustainability Reporting Directive). Przepisy dyrektywy stanowią kolejny krok na drodze rozwoju tzw. raportowania niefinansowego, które zostało w CSRD nazwane sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju (dalej: SZR). Mają one zapewnić, aby większa grupa przedsiębiorstw raportowała istotne, porównywalne i wiarygodne informacje nt. zrównoważonego rozwoju – w większym stopniu użyteczne dla inwestorów i innych interesariuszy.
Do ustawy o rachunkowości (dalej: UoR) wprowadzony został nowy rozdział 6c „Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju”, którego zakres podmiotowy obejmuje zagadnienia związane z SZR.
Obowiązek SZR dotyczy podmiotów będących:
- spółką kapitałową,
- spółką komandytowo-akcyjną,
- spółką jawną albo spółką komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej,
- zakładem ubezpieczeń i reasekuracji (S.A., TUW i TRW)
- bankiem krajowym (S.A., banki spółdzielcze oraz banki państwowe).
Wyłączone z obowiązku SZR są:
- fundusze inwestycyjne otwarte,
- fundusze inwestycyjne zamknięte,
- specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte,
- alternatywne spółki inwestycyjne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Objęcie obowiązkiem raportowania ESG poszczególnych grup przedsiębiorstw będzie następowało stopniowo, co przedstawia tabela poniżej.
Raportowanie obejmuje kwestie ZR, na które składają się zagadnienia dotyczące:
- środowiska naturalnego (m.in. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie oraz woda),
- sprawy społeczne obejmujące prawa człowieka, warunki pracy, BHP, praca dzieci oraz odziaływanie na konsumentów.
- ład korporacyjny (kultura korporacyjna, stosunki z dostawcami, przeciwdziałanie korupcji).
Harmonogram wdrażania obowiązku sporządzania raportów ESG
|
Raport za rok obrotowy 2024, sporządzony w 2025 |
Raport za rok obrotowy 2025, sporządzony w 2026 |
Raport za rok obrotowy 2026 (z opcją przesunięcia terminu sporządzenia do 2028) |
Raport za rok obrotowy 2028, sporządzony w 2029 |
|
Największe jednostki zainteresowania publicznego (JZP, np. emitenci, banki, zakłady ubezpieczeń ), które miały obowiązek raportowania do tej pory zgodnie z NFRD i JZP na czele największych grup kapitałowych. |
Pozostałe duże jednostki i jednostki na czele dużych grup kapitałowych |
MŚP emitenci z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw. |
Określone polskie jednostki zależne i oddziały, których jednostka dominująca najwyższego szczebla lub jednostka samodzielna jest spoza EOG. |
Dnia 14 kwietnia 2025 roku Rada Unii Europejskiej zatwierdziła propozycję tzw. dyrektywy „stop-the-clock”, odraczającej o 2 lata wymogi sprawozdawcze w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESG) dla spółek, które zgodnie z dyrektywą CSRD są obecnie zobowiązane do raportowania po raz pierwszy za 2025 r. lub za 2026 r. Dyrektywa „stop-the-clock” wejdzie w życie dzień po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE, a państwa członkowskie będą musiały ją włączyć do prawa krajowego do 31 grudnia 2025 roku.
Zakres przedmiotowy SZR
„Jednostkowa” SZR zgodnie z art. 63r ust. 1 UoR obejmuje: Informacje niezbędne do zrozumienia wpływu jednostki na kwestie zrównoważonego rozwoju tj. kwestie określone angielskim akronimem ESG, czyli Environmental - środowisko, Social Responsibility – społeczna odpowiedzialność i Corporate Governance - ład korporacyjny.
SZR grupy kapitałowej – art. 63x ust. 1 UoR - Informacje niezbędne do zrozumienia wpływu grupy kapitałowej na kwestie zrównoważonego rozwoju na rozwój, wyniki i sytuacje grupy kapitałowej.
Ustawa przewiduje również uproszczenia w zakresie SZR (zgodnie z art. 63s UoR) Jednostki po spełnieniu określonych warunków będą mogły być zwolnione od sporządzania SZR w przypadku gdy informacje o nich i ew. o ich jednostkach zależnych będą zawarte w skonsolidowanej SZR jednostki dominującej wyższego szczebla.
Wpływ na sprawozdawczość jednostek
Standardy – odejście od dotychczasowej dowolności w wyborze standardów sprawozdawczości na rzecz Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS).
Szerszy zakres informacji ESG – wymóg szczegółowych informacje nt. kwestii zrównoważonego rozwoju z obszaru środowiskowego, społecznego oraz ładu korporacyjnego – zgodnie ze szczegółowymi wymogami ESRS.
Miejsce – informacje ESG będą prezentowane obowiązkowo w odrębnej sekcji sprawozdania z działalności jednostki.
Digitalizacja – sprawozdania z działalności jednostek raportujących ESG będą obowiązkowo sporządzane w formacie elektronicznym umożliwiającym analizę danych.
Weryfikacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju – obowiązek poddania informacji ESG atestacji przez biegłych rewidentów.
