Prawidłowy kurs przy wpływie waluty na rachunek walutowy
W przypadku, gdy w związku z zapłatą należności przez kontrahenta na rachunek walutowy wpływa waluta obca, to do wyceny jej wpływu należy przyjąć kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu takiej należności.
Na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z dnia z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U.2018.395) wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia (…) odpowiednio po kursie:
1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,
2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.
Z kolei zgodnie z art. 15a ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2017.2343) przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
W konsekwencji powyższych przepisów, jeżeli podatnik nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty lub nie następuje faktyczne (rzeczywiste) zastosowanie kursu waluty - tj. nie dochodzi do przewalutowania otrzymywanej należności lub płaconego zobowiązania (np. przez bank do przeliczenia wpływu środków z tytułu otrzymywanej należności lub wypływu środków z tytułu zapłaty zobowiązania po konkretnym, rzeczywistym kursie przeliczeniowym), wówczas zastosowanie znajdzie kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. W związku z tym, jeśli w przypadku przeprowadzenia operacji walutowych na rachunku bankowym nie dojdzie do przewalutowania, tj. rzeczywistej wymiany pieniądza, wówczas zastosowanie będzie miał kurs średni ogłaszany przez NBP.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska może być:
- wyrok NSA z dnia 5 lipca 2012 roku (sygn. akt II FSK 221/11), w którym to stwierdzono, iż: „Cechy faktycznego zastosowania kursu nie można odnieść do sytuacji, gdy w istocie nie dochodzi do operacji przewalutowania w następstwie sprzedaży lub zakupu określonej waluty, ponieważ w takiej sytuacji nie następuje rzeczywiste wyrażenie w określonej walucie wartości pieniężnej wyrażonej pierwotnie w innej walucie; można tu jedynie mówić o zastosowaniu kursu do potencjalnej oceny wartości zawartej w określonej jednostce pieniężnej, a więc o potencjalnym zastosowaniu danego kursu, ale nie o jego zastosowaniu rzeczywistym, które musi odnosić się do rzeczywistej, naprawdę przeprowadzonej transakcji.”
- interpretacja indywidualna MF z dnia 25 kwietnia 2014 roku (sygn. DD10/033/214/ZDA/14/PK-2319/12): „W sytuacji otrzymania należności i regulowania zobowiązań z konta walutowego nie ma możliwości ustalenia faktycznie (rzeczywiście) zastosowanego kursu walut, gdyż nie dochodzi do przewalutowania otrzymanej należności lub uregulowania zobowiązania. Tym samym zastosowanie znajdzie kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień otrzymania należności lub zapłaty zobowiązania.”
a także inne interpretacje indywidualne:
- Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 lipca 2017 r. (sygn. 0112-KDIL2-2.4012.194.2017.1.MŁ),
- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 17 sierpnia 2017 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.118.2017.1.AM),
- Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 7 października 2013 r. (sygn. IPPB5/423-524/13-2/IŚ),
- Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 6 czerwca 2013 r. (sygn. IPPB5/423-207/13-2/IŚ),
- Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 października 2013 r. (sygn. IPPB5/423-524/13-2/IŚ).
oraz wyroki:
- NSA z 26 stycznia 2016 r. (sygn. II FSK 3002/13),
- WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 11 kwietnia 2013 r. (sygn. I SA/Go 121/13).
Przykładem może być więc sytuacja, w której kontrahent zapłacił spółce 20.000 euro za dostarczone towary. Należność ta wpłynęła na rachunek walutowy spółki. Kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu waluty na rachunek walutowy wynosił 4,20 zł/euro. Spółka dokona w konsekwencji wyceny środków pieniężnych, które wpłynęły na rachunek walutowy po w/w kursie, a więc: 20.000 euro x 4,20 zł/euro = 84.000 zł.
Reasumując, gdy na rachunek walutowy, w związku z zapłatą należności przez kontrahenta, wpływa waluta obca, to do wyceny jej wpływu nie można przyjąć kursu faktycznie zastosowanego, gdyż nie doszło do rzeczywistej wymiany waluty. Stąd do wyceny tego wpływu należy przyjąć kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu należności.
