?Podatek od plastiku?- nowe daniny i obowiązki dla niektórych przedsiębiorców dotyczące produktów z tworzyw sztucznych.
Wraz z nowym rokiem w życie wejdą przepisy wprowadzone do ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej (zwanej dalej ustawą).
Ich celem jest realizacja postanowień dyrektywy Rady UE oraz Parlamentu Europejskiego 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. Skutkiem wprowadzonych zmian będzie nałożenie zarówno na konsumentów, jak i niektórych przedsiębiorców szeregu nowych danin i obowiązków. Wybrane z nich pragniemy przedstawić w ramach niniejszego artykułu.
1) Opłata za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, pobierana od użytkowników końcowych, przez przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których oferowane są kubki na napoje i pojemniki na żywność z tworzyw sztucznych (szczegóły w załączniku nr 6 do ustawy).
Stawki opłaty wynikają z Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 7 grudnia 2023 r. ws. stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami i wynoszą odpowiednio:
- 0,20 zł w przypadku kubków na napoje w tym ich pokrywek i wieczek,
- 0,25 zł w przypadku pojemników na żywność.
Opłata za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będzie z pewnością najpopularniejszą spośród nowych danin, wynikających ze zmian wdrożonych do ustawy, a jej wprowadzenie w sposób bezpośredni odczują konsumenci. Obejmie ona również największą liczbę przedsiębiorców, którzy od nowego roku będą na mocy przepisów obowiązani do jej pobierania, wpłacania w określonym terminie na odrębne konto marszałka województwa, a także prowadzenia stosownej ewidencji (o której mowa art. 3h ustawy).
Pozostałe z opisanych w niniejszym wpisie obowiązków i opłat, dotyczą podmiotów wprowadzających do obrotu (a więc w myśl ustawy dokonujących importu, wewnątrzwspólnotowego nabycia lub produkujących i wprowadzających do obrotu) jednorazowe artykuły, wymienione w poszczególnych załącznikach do ustawy.
2) Obowiązek oznaczania opakowań produktów takich jak: podpaski higieniczne, chusteczki nawilżane, kubki na napoje i inne wymienione w załączniku nr 8 do ustawy, przez przedsiębiorców wprowadzających te produkty do obrotu, zgodnie z zasadami z rozporządzenia wykonawczego Komisji UE 2020/2151 z 17 grudnia 2020 r.
3) Opłata na pokrycie kosztów wymienionych w art. 3k ust. 1 i 2 ponoszona przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty wymienione w sekcjach I-III załącznika nr 9 do ustawy (pojemniki na żywność, kubki, paczki i owijki z elastycznych materiałów, pojemniki na napoje o pojemności do 3 l, kubki na napoje, lekkie torby na zakupy i inne)
Sposób obliczenia wysokości opłaty można przedstawić w następujący sposób:
Wysokość opłaty = stawka opłaty * masa lub liczba wprowadzonych do obrotu w roku kalendarzowym produktów 1-razowego użytku z tworzyw sztucznych (wymienionych w sekcji I-III załącznika nr 9).
Stawki opłaty zostaną określone w drodze rozporządzenia, jednak na chwilę obecną opublikowano jedynie rozporządzenie dotyczące stawek związanych z produktami z załącznika nr 6 (jednorazowe kubki na napoje oraz pojemniki na żywność).
Podobnie jak w przypadku opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (opłata nr 1), z opłatą na pokrycie kosztów wymienionych w art. 3k ust. 1 pkt 1-2 (opłata nr 3) związane są obowiązki ewidencyjne. Ewidencję określonych produktów wprowadzonych do obrotu, przedsiębiorca będzie obowiązany prowadzić na podstawie art. 3o ustawy, w formie papierowej lub elektronicznej i przechowywać ją przez okres 5 lat.
4) Opłata na finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych, ponoszona przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu wyroby określone w pkt 5-9 załącznika nr 10 do ustawy (m.in. chusteczki nawilżane, lekkie torby na zakupy, podpaski higieniczne, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne) lub narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne.
Stawki opłaty na publiczne kampanie edukacyjne określono w ustawie, a wynoszą one odpowiednio:
1) 0,05 zł za 1 kg wprowadzonego do obrotu produktu wymienionego w pkt 8 załącznika nr 10 do ustawy oraz narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne;
2) 0,01 zł za 10 sztuk wprowadzonych do obrotu produktów wymienionych w pkt 5 załącznika nr 10 do ustawy;
3) 0,01 zł za sztukę wprowadzonych do obrotu produktów wymienionych w pkt 6, 7 i 9 załącznika nr 10 do ustawy.
Sposób obliczenia wysokości opłaty można przedstawić w następujący sposób:
Wysokość opłaty= stawka opłaty * masa lub liczba sztuk wprowadzonych do obrotu w roku kalendarzowym produktów określonych w pkt 5-9 załącznika nr 10 do ustawy.
Zasadniczą różnicą pomiędzy opłatą nr 4, a dwiema poprzednimi, będzie możliwość wyboru przez przedsiębiorcę sposobu w jaki poniesie on jej ciężar. W przypadku opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i opłaty na pokrycie kosztów określonych w ustawie (opłaty oznaczone numerami 1 oraz 3), przedsiębiorca będzie obowiązany do ich wpłaty na odrębne konta marszałka województwa, w terminie do 15 marca roku następującego po roku, którego opłaty dotyczą. W przypadku opłaty na finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych (opłaty nr 4) przedsiębiorca będzie mógł wnieść opłatę na konto marszałka województwa w takim samym terminie lub przeznaczyć równowartość opłaty na finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych, w terminie do 1 marca roku następującego po roku, którego dotyczy opłata. Spełnienie obowiązku w postaci bezpośredniego udziału w finansowaniu kampanii, będzie należało odpowiednio udokumentować.
Przedsiębiorcy naruszający obowiązki ustawowe poprzez np. niepobieranie opłaty nr 1, nieprowadzenie obowiązkowych ewidencji, nieoznaczanie w odpowiedni sposób opakowań określonych produktów, podlegają karom których wysokość będzie oscylowała w granicach od 500 do nawet 500 000 złotych. Szczegółowy katalog naruszeń oraz odpowiadających im kar zawarto w art. 40a oraz 40b. ustawy.
Pragniemy zwrócić Państwa uwagę, że niniejszy wpis stanowi jedynie ogólne zestawienie wybranych, nowo wprowadzonych obowiązków i obciążeń. Pełny zakres zmian zawarto w treści ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 roku o zmianie ustawy dotyczącej obowiązków przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórych odpadów oraz o opłacie produktowej.
