Nowelizacja VAT – zmiany stawek, kasy fiskalne i odwrotne obciążenie na gaz i energię
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.
Zmiany dotyczą m.in.: stawek VAT, przedłużenia mechanizmu odwrotnego obciążenia na gaz i energię oraz zniesienia obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi.
Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu, ustawa z dnia 24 stycznia 2025 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw ma wprowadzić rozwiązania o charakterze doprecyzowującym, wdrażającym, czy ułatwiającym prowadzenie działalności gospodarczej – wprowadzane rozwiązania mają być również odpowiedzią na postulaty podatników.
W kontekście podatku VAT wskazać należy na główne obszary zmian, tj.
- stawki obniżone,
- przedłużenie funkcjonowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych,
- kasy rejestrujące.
1) Stawki obniżone
Stawką 0% mają zostać objęte dostawy statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi. Rozwiązanie to ma ujednolicić sposób opodatkowania w odniesieniu do dostaw statków ratowniczych oraz łodzi ratunkowych wykorzystywanych do realizacji tego samego celu (dostawa statków i łodzi ratowniczych pełnomorskich objęta jest stawką 0%).
Utrzymana ma zostać stawka 8% dla dostawy wyrobów medycznych wprowadzonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych. Art. 145c ustawy o VAT w nowym brzmieniu ma nie wskazywać konkretnej daty końcowej co oznacza, że dostawa przedmiotowych wyrobów medycznych będących w obrocie aż do ich fizycznego „zużycia” będzie korzystała z preferencyjnej 8% stawki VAT. Nowe rozwiązanie zapewni, że dostawa wszystkich wyrobów medycznych (które spełniać będą określone przepisami wymagania) – niezależnie od tego, czy zostały wprowadzone do obrotu na podstawie poprzednich czy też obecnie obowiązujących przepisów krajowych regulujących ten obszar – będzie opodatkowana taką samą stawką VAT.
Doprecyzowane zostaną przepisy dotyczące stosowania stawki obniżonej (8%) na nawozy, środki ochrony roślin i pasze przez odwołanie do definicji tych produktów w określonych przepisach branżowych. Tym samym skreślona zostanie poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT oraz wprowadzona poz. 10a (dotycząca produktów nawozowych), poz. 10b (dotycząca środków ochrony roślin) oraz poz. 10c (dotycząca pasz). Produkty te będą zdefiniowane przez odwołanie do odpowiednich aktów prawnych (branżowych), tj. do ustawy o nawozach i nawożeniu oraz odpowiedniego rozporządzenia unijnego w zakresie nawozów, ustawy o środkach ochrony roślin oraz ustawy o paszach.
Obniżona zostanie stawka VAT na dostawę kubeczków menstruacyjnych z 23% do 5%. Zmiana jest związana z postulatami o jednakowe traktowanie na gruncie VAT produktów higienicznych dla kobiet. Nastąpi zatem ujednolicenie stawek VAT i dostawa kubeczków menstruacyjnych, podobnie jak dostawa pozostałych produktów higienicznych dla kobiet, tj. podpasek higienicznych, tamponów klasyfikowanych w CN 9619 00, będzie opodatkowana stawką VAT w wysokości 5%.
2) Przedłużenie funkcjonowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych
Mechanizm ten ma charakter uszczelniający i polega na przeniesieniu obowiązku rozliczenia podatku VAT ze sprzedawcy na nabywcę i dotyczy rozliczeń między czynnymi podatnikami VAT, gdy dostawa towarów lub świadczenie usług nie są objęte zwolnieniem z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.
Rozwiązanie oparte jest na art. 199a ust. 1 lit. a oraz e dyrektywy VAT, który wśród transakcji, dla których jest możliwe stosowanie odwrotnego obciążenia (reverse charge), wymienia przeniesienie pozwoleń na emisję gazów cieplarnianych, o których mowa w art. 3 dyrektywy 2003/87/WE), które podlegają przenoszeniu zgodnie z art. 12 tej dyrektywy, oraz dostawy gazu i energii elektrycznej na rzecz podatnika-pośrednika.
Ww. mechanizm w brzmieniu obecnych przepisów przestałby obowiązywać po 28 lutego 2025 r. Natomiast obecnie obowiązujące regulacje dyrektywy VAT dają możliwość zastosowania tego rozwiązania do 31 grudnia 2026 r. Argumentem za przedłużeniem obowiązywania tego rozwiązania w Polsce jest fakt, że funkcjonuje ono w wielu krajach UE i istniałoby ryzyko „przenoszenia się” oszustw z państw, które wprowadziły przedmiotowy środek, do państw niekorzystających z takiej opcji.
3) Kasy rejestrujące
Ostatecznie zniesiony zostanie obowiązek integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi. Jego wejście w życie było wcześniej odraczane z uwagi na identyfikowane trudności techniczne. W drodze omawianej nowelizacji wprowadzane zmiany obejmą ostateczną rezygnację z obowiązku zapewnienia integracji kasy rejestrującej z terminalem płatniczym. Bezterminowo utrzymany zostanie natomiast obowiązek raportowania danych przez agentów rozliczeniowych – pierwotnie wprowadzony jako obowiązek mający charakter czasowy.
Natalia Ołówko-Przydatek
n.olowko@doradca.lublin.pl
tel. 81 532 23 75 w. 345
